یادگیری, محور عمل در مدرسه

چکیده

مدارس برای ایجاد و توسعۀ یادگیری بنا شده اند. کارکرد اصلی آنها فراهم آوردن محیط مساعد برای یادگیری است و محصول آنها یادگیری است. به همین ترتیب عملکرد و ارزش افزوده ی آنها نیز بر یادگیری سنجیده می شود.

کلیدواژه

یادگیری ، آموزش ، مدرسه ، دانش آموز

مقدمه

یادگیری اساس فعالیت در مدارس است. به عبارتی , مدارس اساساَ برای مدیریت یادگیری پدید آمده اند. یادگیری تاثیر گذارترین موضوع در زندگی فردی و اجتماعی است. یادگیری بیشتر , توسعه و موفقیت بیشتر را برای فرد و جامعه در پی دارد. یادگیری اثر بخش , محور اصلی فعالیت در مدرسه ی فکور است. به این ترتیب یادگیری اثر بخش کلید توسعه در مدرسه است. یادگیری اثربخش  با تدریس اثر بخش , همکاری های قوی و بازتاب و ژرف اندیشی مستمر پیرامون یادگیری اتفاق می افتد.

بشر توانسته است با یادگیری مسیر غارنشینی تا انسان جدید و امروزی را پشت سر گذارد. به مدد همین یادگیری هاست که فرایند تولید دانش ، شتاب بی سابقه ای را در دوران اخیر تجربه می کند.بدیهی است یادگیری افراد منحصر به برنامه های مدارس نمی شود و یادگیری در مدرسه نیز ممکن است نتیجه یتدریس نباشد. یادگیری از تولد انسان آغاز می شود و تا مرگ به اشکال گوناگون ادامه می یابد.با یادگیری ذهن شکل می گیرد ، سازمان می یابد و تقویت می شود. مدرسه تنها یکی از مهم ترین منابع یادگیری است. اما یادگیری به عنوان فرایند و محصول مدارس چیست و چه ماهیتی دارد؟

 1.یادگیری چیست؟

برای یادگیری تعاریف گوناگونی ارائه شده است. دریسکول(2000) یادگیری را تغییر رفتار فرد در اثر تجربه ذکر می کند.(اسلاوین ، ترجمه ی سید محمدی ،1378). یکی از جامع ترین تعاریف یادگیری را هیلگارد و مارکویز (1968) ارائه داده اند. آنها یادگیری را ایجاد تغییرات نسبتاَ پایدار در رفتار بالقوه ی یادگیرنده می دانند مشروط به آنکه این تغییرات بر اثر تجربه رخ دهد ( به نقل از سیف ، ص 48، 1368).

 یادگیری محور عمل در مدرسه

مدارس برای ایجاد و توسعه یادگیری بنا شده اند کارکرد اصلی آن ها فراهم آوردن محیط مساعد برای یادگیری است و محصول آن ها یادگیری است. به همین ترتیب عملکرد و ارزش افزوده آن ها بر حسب تاثیر آنها نیز بر یادگیری سنجیده می شود.

یادگیری اساس فعالیت در مدارس است. به عبارتی مدارس اساسابرای مدیریت یادگیری پدید آمده اند . یادگیری تاثیر گذارترین موضوع در زندگی فردی و اجتماعی است. یادگیری بیشتر توسعه و موفقیت بیشتر را برای فرد و جامعه در پی دارد. یادگیری اثر بخش، محور اصلی فعالیت در مدرسه فکور است. به این ترتیب یادگیری اثر بخش کلید توسعه در مدرسه است . یادگیری اثر بخش با تدریس اثر بخش ، همکاری های فوق و بازتاب و ژرف اندیشی مستمر پیرامون یادگیری اتفاق می افتد.

بشر توانسته است با یادگیری مسیر غارنشینی تا انسان جدید و امروزی را پشت سر گذارد. به مدد همین یادگیری هاست که فرایند تولید دانش شتاب بی سابقه ای را در دوران اخیر تجربه می کند. بدیهی است یادگیری افراد منحصر به برنامه های مدارس نمی شود. و یادگیری در مدرسه نیز ممکن است نتیجه تدریس نباشد. یادگیری از تولد انسان آغاز می شود و تا مرگ به اشکال گوناگون ادامه می یابد. با یادگیری ذهن شکل می گیرد سازمان می یابد و تقویت می شود. مدرسه تنها یکی از مهم ترین منابع یادگیری است. اما یادگیری به عنوان فرایند و محصول مدارس چیست؟ و چه ماهیتی دارد؟

یادگیری ترکیبی

یادگیری سرآغاز نیاز به تکامل و بهتر شدن است. بدیهی است که هر چه علم و دانش بشری تکامل و توسعه بیشتری پیدا کند، نیاز به تحول در یادگیری و سازو کارهای آن بیشتر خواهد شد. در سالهای گذشته ، آموزشهای الکترونیک از رونق و توجه شایانی برخوردار بوده است. همزمان با گسترش و توسعه فناوریهای جدید در زمینه آموزش ، سبک های جدیدی از فعالیتهای آموزشی پا به عرصه وجود نهاده اند که امروزه از آنها به عنوان «یادگیری ترکیبی» نام می برند . «یادگیری ترکیبی» به عنوان یک سازو کار جدید بر استفاده متنوع و گسترده از روشهای یادگیری تاکید دارد.توجه درانتخاب و به کار گیری ابزار متناسب با موقعیت یادگیرنده برای بالا بردن کیفیت یادگیری از اصول اولیه یادگیری، ترکیبی است.یادگیری ترکیبی با بکارگیری ابزارهای متنوع و فناوریهای پیشرفته ،سعی در بهبود کیفیت و توسعه کمی فعالیتهای آموزشی در دو بعد عمودی و افقی دارد . در بعد افقی سعی بر گسترش دامنه و ابعاد وسایل کمک آموزشی در فرایند آموزش دارد ، به گونه ای که با ترکیب بهینه این وسایل بالاترین کیفیت حاصل شود. در بعد عمودی به عمق مساله یادگیری و چگونگی درک بهتر مواد آموزشی می پردازد و اینکه چه تکنیک هایی در چه زمانهایی به درک بهتر مطالب و یادگیری بهینه منجر می شود .

ناگفته پیداست که مانند تمام روشهای یادگیری ، هدف اولیه و اساسی این روش نیز کاهش هزینه و بالا بردن کیفیت خروجیهاست. چنین به نظر می رسد که یادگیری ترکیبی، تلفیقی از رویکرد سیستمی و نگرش اقتضایی به یادگیری است . این بدان معنی است که ضمن توجه به ارتباط میان تمامی اجزا به عنوان یک کل به شرایط به کارگیری این ابزار ها در راستای تحقق بهترین نتیجه، توجه ویژه ای می شود.

مدیران و کارکنان واحد آموزش سازمانها و موسسات از دیدگاه نگارنده مصداق تئوری نگهدارنده هرزبرگ هستند.

چرا که کلیه کارکنان، وجود فعالیتهای آموزشی مناسب و معقول را حق مسلم خویش می دانند و کوچکترین سهل انگاری در آن را به سختی قبول می کنند . از طرف دیگر به سختی می توان بین بالارفتن شاخصهای کیفی و کمی و عملکرد فعالیتهای آموزشی سازمان در کوتاه مدت ارتباط برقرار کرد. به همین خاطر ناملایماتی بیشتر از سایر قسمتهای سازمان درگیر پرسنل واحد آموزش می شود، چراکه به دلیل همین ویژگیها سریعا هدف آماج حملات قرار می گیرند و گاهی کاستیهای سایر قسمتها نیز به این واحد نسبت داده می شود.

با توجه به همه این مطالب، ارایه رویکرد‌‌ها و نگرشهای جدید به آموزش می تواند در حل این موضوع مهم باشدو این مقاله با بررسی و ارایه نظریه یادگیری ترکیبی سعی در تغییر نگرشها و رویکرد در فرایند آموزشی دارد.

1. یادگیری ترکیبی به عنوان یک روش یادگیری شامل یادگیری چهره به چهره ،یادگیری الکترونیک زنده و یادگیری به شیوه خاص است. یادگیری ترکیبی چنین نیز بیان می شود: ترکیبی از وسایل ارتباطی مختلف با فناوریهایی همچون یادگیری الکترونیک، پشتیبانی الکترونیک عملکرد و شیوه های مدیریت دانش که برای ارائه آموزش استفاده می شود(پورنیما والاتان،2002).

2. استفاده از تحلیل، برنامه ریزی و هدف گذاری برای یافتن ترکیب بهینه ای از ابزارهای یادگیری و شناسایی عوامل کلیدی موفقیت است.

یادگیری ترکیبی نشان می دهد که عناصر یادگیری چگونه می توانند مهارت وعملکرد تجاری را افزایش دهند.

یادگیری ترکیبی مقایسه ای است بین:

الف) تجارب و اهداف عملکرد

ب) شیوه هایی که گروه های یاد گیرنده می توانند بهتر یاد بگیرند.

ج) راههای متفاوتی که مواد آموزشی می‌توانند به خود یادگیری آموزش کمک کنند.

د) منابع مختلفی که می تواند یادگیری آموزش تجارت و فعالیتهای اجتماعی را حمایت کند.

ه) راههایی برای به حد اکثر رساندن سرمایه (میچل اوری،2004).

3. تعریف دیگری از یادگیری ترکیبی چنین عنوان می کند :

توانایی انتخاب امکانات ، فناوری وموادآموزشی که دارای بیشترین هماهنگی با امکانات سازمان باشد(میچل اوری،2004).

مدل یادگیری ترکیبی

یادگیری ترکیبی، جدیدترین نظریه در آموزشهای به هم پیوسته و مرتبط است. تا اواخردهه 1990 اکثر افراد ازآموزش های الکترونیک استفاده می کردند.آموزشهای مبتنی بر اینترنت در بستر فناوری اطلاعات رشد کرد، تا جائی که نیاز بود، افراد ساعتها از رایانه استفاده کنند. اکنون مشخص شده مشکلات متفاوت راه حلهای متفاوت دارند. منظور از یادگیری ترکیبی استفاده از مخلوطی از مواد آموزشی گوناگون است و هدف آن کاربرد یک ترکیب درست برای هر یک از مشکلات تجاری و کسب و کاری است. از این جهت یادگیری ترکیبی به طور موثری در حال جایگزینی آموزشهای الکترونیک صرف است.

بر خلاف آموزش سنتی ، آموزش به هم پیوسته در اولویت نخست برای بهبود عملکرد کسب و کار بکار می رود و واحد ها ی مسئول آموزش در شرکتها و سازمانها قصد ندارند کارکنان را با هوشتر کنند. بلکه منظور اصلی ایجاد درآمد بیشتر و کاهش هزینه ها است.بنابراین، به کارکنان بزرگسال فقط به اندازه ای آموزش داده می شود که آنها در شغل وحرفه شان بتوانند کاراتر و موثرتر عمل کنند. باتوجه به اینکه افراد از طرق مختلف می آموزند، پس باید برای افرادمختلف ، موادآموزشی متفاوتی بکار روند.

یادگیری ترکیبی تغییروتحول طبیعی آموزش های الکترونیک به یک برنامه تکمیل شده چندرسانه ای است که برای حل موثر مسائل ومشکلات بایک روش مناسب به کارمی رود. دراین روش منابع به بهترین وجه اختصاص داده می شوند. موضوع مهم دریادگیری ترکیبی، انتخاب ترکیبی درست ازمواد وروشهای آموزشی است که باکمترین هزینه بیشترین تاثیرتجاری را داشته باشد. یکی ازساده ترین روشها ایجاد محتوای الکترونیک همراه باتصویرانسانی است. محتوای متعامل و فعال این روش، بهره مندی زیادداشته و قابلیت ارزیابی واقعی نتایج آموزش الکترونیک را داراست.

برای ساختن یک برنامه قدرتمند ترکیبی می توان ازانواع روشهای مختف آموزشی و رسانه ای استفاده کرد ، شامل: آموزش های کلاسی ،آموزشهای مبتنی بروب ، لوحهای فشرده ، نوار های ویدیویی ، شبیه سازی ، کتابها ، کنفرانسها ، مقالات ،اسلایدهای پاورپوینت، آموزشهای روی شغل به صورت دستورالعمل، بروشور و ... .

اهمیت یادگیری ترکیبی

سازمانها باید از رویکرد و نگرش یادگیری ترکیبی در تدوین استراتژی های خود استفاده نمایند تا بتوانند محتوای آموزشی مناسب و درست را در چارچوبی بهینه برای افراد شایسته و در زمان مناسب به کار گیرند .

یادگیری ترکیبی شامل اجزاء چند گانه مواد آموزشی است که به منظور تکمیل ، ارتقا و بکارگیری رفتارهای یاد گرفته شده در اعضاء به کار می رود .

برنامه های یادگیری ترکیبی ممکن است در برگیرنده شکلها و ابزارهای متنوعی از یادگیری باشد ، مانند:کلاس های مجازی ، کلاس های واقعی ، استفاده از نرم افزار های کمکی در فرایند آموزش ، شیوه های خود بهبودی ، دوره های آموزشی مبتنی بر وب ، سیستم های الکترونیک پشتیبان عملکرد، ترکیب محیط کار با وظایف و سیستم مدیریت دانش .

یادگیری ترکیبی رویدادهای متنوع را با هم ترکیب می کند . این شیوه ها شامل روش کلاسی زنده ، یادگیری الکترونیک زنده ، و روش یادگیری خود بهبودی است . این شیوه یادگیری ترکیبی است از یادگیری به شیوه مربی مداری ، یادگیری الکترونیک، خود یادگیری و یادگیری روی شغل .

یادگیری ترکیبی تنها شامل ترکیب عناصر مناسب نمی شود: «ریک جی والدز» در مقاله اش بیان می کند که «یادگیری ترکیبی» تأثیر یک روش یکپارچه را حداکثر می سازد. مانند شیمی، که یادگیری ترکیبی در مورد ترکیب عناصر برای ایجاد یک عکس العمل مطلوب است . اما در هر دو مورد به راحتی همه عناصر را شامل نمی شود، بلکه چگونگی ترکیب عناصر در زمان مناسب مشخص می شود . اجرای این فرمول با ترکیب درست عناصر در زمان مناسب عکس العمل مطلوب را ایجاد می کند . این مسئله نشان می دهد که ترتیب ترکیب عناصر به اندازه خود عناصر برای به دست آوردن نتیجه مطلوب مهم است .

برای ترکیب درست و مناسب عناصرفقط یک فرمول برای رسیدن به نتیجه مطلوب وجود ندارد . عوامل زیادی قبل از انتخاب عناصر یک روش ترکیبی باید در نظر گرفته شود و تکنیک هایی برای تحقق نتیجه باید بکار رود .در این مقاله سعی می شود تا با رویکردی متفاوت به یادگیری ترکیبی، خطوط راهنمایی برای ترکیب و ترتیب بهینه عناصر آموزشی لازم به منظور دستیابی به اهداف سازمان ارائه شود. 

طبقه بندیهای یادگیری ترکیبی

یادگیری ترکیبی تحت سه عنوان طبقه بندی می شود .

1. یادگیری ترکیبی به روش شخصی، با حمایت رابط آموزشی برای توسعه مهارتها و دانش خاص ( مهارت مورد نیاز ).

2. ترکیب روشهای مختلف یادگیری و وسایل ارتباطی جهت ارائه آموزش برای توسعه رفتارها و طرز تلقی های خاص ( طرز تلقی مورد نیاز ).

3. یادگیری ترکیبی همراه با مدیریت دانش و هدایت گری برای توسعه قابلیتهای محیط کار ( قابلیت مورد نیاز ).

خصوصیات اصلی وکلیدی هر فرضیه چیست ؟ هر فرضیه با چه موقعیتی متناسب است ؟ چه ترکیبی از تکنیکها برای تقویت یادگیری قابل تطابق است ؟ بخش بعدی، این سؤالات را به صورت جزئی مورد بررسی قرار می دهد .

فرضیه مبتنی بر مهارت

در این روش ، یادگیری با روشهای شخصی مانند استفاده از رایانه در فرایند آموزش، آموزشهای مبتنی بر وب، مقاله و کتابها همراه است. حمایت آموزشی به وسیله ارتباط با یک رابط آموزشی از طریق پست الکترونیک ، بحث و گفتگو و جلسات ارتباط با راهنمای آموزشی و سایر تکنیک ها انجام می شود .

هدف از یادگیری ترکیبی به روش شخصی با حمایت رابط آموزشی، اطمینان از فراگیری موفقیت آمیز مدل های یادگیری است. حمایت آموزش دهنده و رابط آموزشی نیز این اطمینان را می دهد که یادگیرنده احساس تنهایی نمی کند . کاترین گلاس در مقاله اش راجع به راهنماهایی برای طراحی یادگیری مستقیم به تحقیقی که به وسیله ماسی در سال 2000 اجرا شده و به نقشها و مسؤولیتهای آموزش دهنده در یادگیری مستقیم اشاره می‌کند و به این نتیجه می رسد که 88 درصد از دانش آموزان و 91 درصد از مدیران توصیه کرده اند که آموزش دهنده یا رابط آموزشی باید بخشی از برنامه یادگیری مستقیم باشد. این تحقیق ارزش زیادی برای وجود نظارت آموزش دهنده یا رابط آموزشی و در صورت نیاز ارتباط با یادگیرنده قائل است . ارزیابی پروژه به طور مستقیم و ارائه باز خورد ،یک گردهمایی مستقیم برای شرکت کنندگان در دوره ایجاد می کند و به این طریق پاسخگویی به پرسش های آنان از طریق پست الکترونیک امکان پذیر می شود .

وقتی از یادگیرنده ها انتظار می رود که از طریق یادگیری به روش شخصی استفاده کنندکه با مواد آموزشی از قبیل مقالات ، کتابها ، روش آموزش مبتنی بر کامپیوتر و روش آموزش مبتنی بر وب که حاوی مطالبی در سطوح علمی و کاربردی است ، سروکار دارند.

تکنیک های این روش عبارتند از:

_ ایجاد یک برنامه یادگیری گروهی که به خود بهبودی منجر می شود، اما از نظر زمانی دارای محدودیت است .

_ اضافه کردن جلسات مذاکره و تجدید نظر با راهنمای آموزشی به محتوای یادگیری به روش شخصی .

_ نمایش فرایندها و روشها از طریق کارگاههای یادگیری ( به طور زنده در وب سایت ) یا از طریق کلاس .

_ حمایت از یادگیرنده ها از طریق پست الکترونیک.

_ طراحی کار پروژه ای و تکالیفی که به کاربرد مفاهیم یادگرفته شده کمک می کند .

_ طراحی یک برنامه بر مبنای پروژه یا وب برای محتوای دوره .

فرضیه مبتنی بر رفتار

به منظور ایجاد طرز تلقی ها و رفتارهای خاص در میان یادگیرنده ها،در این روش یادگیری ، یادگیری از طریق جلسات کلاسی ، کارگاه های یادگیری و تعاملات و بحثهایی که از طریق فناوری آموزشی تسهیل شده صورت می گیرد.

گاهی اوقات طبیعت محتوای آموزش و همچنین نتایج مطلوب و مورد نظر ( توسعه طرز تلقی ها و رفتارها ) استفاده از روش یادگیری گروهی و جلسات رو در رو یا روشهای جمعی که از طریق فناوری تقویت شده اند را لازم و ضروری می کند. به عنوان مثال مفاهیمی که در قلمرو مهارتهای ساده است مانند بحث و تعامل با یک مشتری ، بهتر است از طریق ایفای نقش ارایه شود. زیرا تعامل با سایر شرکت کنندگان را ممکن می سازد و به علاوه توسعه تفکر منسجم تر و عکس العمل انتقادی را نیز برای گروه و کار تیمی به همراه دارد .

هنگام آموزش مفاهیم رفتاری که نیاز به تعامل (بحث و تمرین ) وجود دارد.همچنین توانایی انجام رفتار در یک محیط خالی از ریسک را ایجاد می کند.

این روش تکنیک های خاص خود را دارد:

- ایجاد فضای آموزشی و بحث های فعال کننده از طریق چار چوب های بحث .

- اجرای کنفرانسهای زنده از طریق وب سایت .

- سازماندهی جلسات با راهنمای آموزشی، بعد از اینکه یادگیرندگان پیش نیاز مدل های دانش را به روش شخصی تهیه کردند .

- واگذاری پروژه ها به گروه هایی که بکارگیری رفتارهای یاد گرفته شده را نیاز دارند،که این مسئله مستلزم بحث و گفتگو و دفاع از دیدگاههایشان است .

فرضیه مبتنی بر صلاحیت

این فرضیه به عنوان یک فرضیه یادگیری که روش های مختلف یادگیری را با حمایت یک مربی برای تسهیل انتقال دانش ضمنی ترکیب می کند ،تعریف می شود .

در دوران کنونی ، موفقیت به این بستگی دارد که کارکنان با چه سرعت و با چه تناسبی در محیط کار تصمیمات را اتخاذ می کنند . در حالی که قسمتی از فرآیند تصمیم گیری ممکن است به وسیله یک سری اصول هدایت شود،این دانش ضمنی متخصصان، هنگام تصمیم گیری به کار برده می شود و این دانش برای عملکرد موفقیت آمیز در هر وظیفه محوله، ضروری می باشد . یادگیرندگان ، این دانش ضمنی را به وسیله مشاهده ساده روشی که متخصصان کار می کنند و با دیگران تعامل دارند ، فرا می گیرند . فرضیه مبتنی بر صلاحیت، در تسخیر و تغییر این دانش ضمنی از طریق راهنما و ( مبتنی بر تکنولوژی و رو در رو ) توسعه قابلیت های محیط کار تمرکز می کند .

کار انتقال از راه دور که شامل تصمیم گیری است . این کار نیاز به فردی دارد که خطوط راهنما یا اصول را به بهترین تصمیمات متناسب با شرایط کاری که در هر زمان تغییر خواهد کرد ، ترجمه کند .

تکنیک های این روش :

_ تعیین مربی یا راهنما برای یادگیرندگان .

_ توسعه و حمایت ازیک تکنیک مبتنی بر دانش .

مزایای یادگیری ترکیبی

یادگیری ترکیبی پدیده تازه ای نیست و در گذشته شامل کلاسهای فیزیکی مانند سخنرانیها ، کتابها و ... بوده است . اما امروزه سازمانها روشها و نگرشهای متنوعی نسبت به یادگیری دارند که می توان آنها را در قالب شکل 1 خلاصه کرد:

مفهوم یادگیری ترکیبی از این ایده شروع شده است که یادگیری یک رویداد اتفاقی که در یک لحظه خاص اتفاق می افتد نیست . بلکه یادگیری یک فرایند مستمر و مداوم است . یادگیری ترکیبی چون از ابزارهای متنوع یادگیری کمک می گیرد دارای مزایای متنوعی است .

یادگیریها به شکلهای خاص غنای برنامه های یادگیری و میزان انتقال دانش را محدود می کند .

مثلاً در یک برنامه حضوری یادگیری، دسترسی به کلاس ، وابسته به محل و زمان خاصی است در حالیکه در یادگیری مجازی این محدودیت وجود ندارد و هنگامی که قابلیت ارائه بازخورد به یک یادگیرنده نیز وجود داشته باشد ، می تواند به غنای یادگیری بیفزاید .

یادگیری ترکیبی به طور بالقوه باعث صرفه جوئی در هزینه و بهبود برنامه یادگیری افراد می شود . روشهایی چون کاملاً مستقیم(اینترنتی) , خود بهبودی و یادگیری مبتنی بر وب ممکن است هزینه های زیادی در برداشته باشد . اما ترکیب نرم افزار های مجازی کمکی و روش مربی محور با مواد خودآموزشی ساده تر مانند اسناد ، مورد کاری ، ثبت رویدادهای الکترونیک و نمایش پاور پوینت ، روشهای یادگیری را اثربخش تر می‌کنند .

بررسیهای موسسات تحقیقاتی و دانشگاههایی چون دانشگاه استانفورد و دانشگاه تنسی درباره بعضی از سازو کارهای یادگیری ترکیبی بینش روشی را در اختیار ما قرار می دهند. این تحقیقات اعلام می کنند که یادگیری ترکیبی از شیوه های سنتی و شکلهای فردی فناوری آموزشهای الکترونیک بهتر است . این تحقیقات به ما این اطمینان را می دهد که یادگیری ترکیبی نه تنها توانایی انتقال کارآمدتر مواد یادگیری را دارد، بلکه یک روش اثربخش تر آموزشی نیز است.

تاریخچه آموزشهای ترکیبی را می توان در چهار دوره متفاوت مورد بررسی قرارداد.

الف)دوره قبل از سال 1983 ، فضای آموزشی مربی محور: قبل از اینکه رایانه ها به طور وسیع در دسترس باشند. فضای آموزشی مربی محور شیوه اصلی در آموزش بود. این شیوه برای دانشجویان فرصت لازم را فراهم می کرد. که از محیط کار خارج شوند و با حضور در سر کلاسها، ارتباط مستقیمی با مربیان و هم کلاسهای خود داشته باشند. اما این شیوه آموزشی، هزینه های زیادی را به دنبال داشت که این موضوع یکی از عواملی بود که باعث گردید آموزش به دوره جدیدی وارد شود.

ب)سالهای 1984 تا 1993، دوره آموزشی چند رسانه ای: نیازمندیهای تکنولوژیک این دوره آموزشی ویندوز 1/3 ، سی دی رام ها و پاورپوینت بودند. به منظور هرچه جذاب تر وبهتر کردن آموزش، آموزشهای مبتنی بر کامپیوتر رونق گرفت.

در این دوره از لوحهای فشرده استفاده می شد که مهمترین ویژگی آنها توانایی آموزش در هر زمان و در هر مکان بود. ارسال لوحهای فشرده همچنین منجر به صرفه جویی خیلی زیادی درهزینه ها می شد.این دوره آموزش، به صنعت آموزش شکل جدیدی بخشید. با وجود تمامی مزایا، لوحهای فشرده فاقد پویایی لازم وتعامل بین افراد هستندکه معمولاٌ در کلاسها رخ می داد . این امر گاهی به کاهش انگیزه در یادگیری برای فراگیران منجر می شد.

ج)سالهای 1994 تا 1999 ، موج اول آموزش های الکترونیک: همزمان با توسعه و تکمیل وب سایتهای آموزشی، آموزش دهندگان پی بردند که چگونه این فناوری جدید می تواند منجر به توسعه وبهبود آموزش شود. پست الکترونیک، انشعابهای چند گانه وب سایت ها،تکنولوژی زبان نشانه گذاری در سند های جهانی وب(صفحات ابر متن )‌، قابلیت چند رسانه ای وجود صدا وتصویر متحرک، همگی به تغییر وایجاد آموزشهای چند گانه منجر شدند. هر چند که کیفیت پایین وهزینه بالای این دوره به ورود به دوره جدیدتری از آموزش منجر گردید.

د)سالهای 2005-2000 ،موج دوم آموزش های الکترونیکی: خلق وایجاد پیشرفت های تکنولوژیک چون: «جاوا»، آدرس های پروتکل اینترنتی بکار گیری شبکه دسترسی به برنامه های مخابراتی وسیع و طراحی وب سایت های پیشرفته، انقلابهایی هستند که صنعت آموزش امروز را متحول کرده اند.

در زمانی که انتظار می رفت آموزشهای الکترونیک همه روشهای آموزشی گذشته را از بین ببرند شیوه های یادگیری با هم ترکیب شده و آموزشهای ترکیبی را به وجود آوردند . مزیت یادگیری ترکیبی نه تنها افزایش اثربخشی در روشهای آموزشی، بلکه به عنوان وسیله ای برای کاهش هزینه ها است. یادگیری ترکیبی از ترکیب آموزش های الکترونیک با شیوه های قدیمی تر آموزش به وجود آمده است.

استراتژی های یادگیری ترکیبی

استراتژی های یادگیری ترکیبی با توجه به پارامترهای زیر به چندین حالت ممکن قابل تقسیم بندی است : الف) ثبات محتوا و زمان اجرا ب) هزینه و احساسات ج) تجربه و منابع یادگیری

حـافـظـه را چـگـونـه تـقـویـت کنـیـم؟

خسته شدید این قدر شک کردید که وقتی داشتید از خانه بیرون می آمدید، شیر گاز را بستید یا نه؟ درها را قفل کرده اید یا نه؟ سماور خاموش شده یا نه؟ لطفا همه تقصیرها را گردن سن و حواس پرتی نیندازید...

۱۴ مرداد ۱۳۹۰ روزنامه سلامت ( www.salamat.ir ) بازدید: ۱,۳۳۸ کد A201820   فرآیندهای فکری ـ حافظه و یادگیری حافـظه

خسته شدید این قدر شک کردید که وقتی داشتید از خانه بیرون می آمدید، شیر گاز را بستید یا نه؟ درها را قفل کرده اید یا نه؟ سماور خاموش شده یا نه؟ لطفا همه تقصیرها را گردن سن و حواس پرتی نیندازید...

شما می توانید به راحتی و با توجه کردن به چند نکته ساده، وضعیت حافظه تان را بعد از ۵۵ سالگی بهبود بخشید.

وضعیت شنوایی تان را بررسی کنید

آیا می دانید که ۳۱ میلیون آمریکایی بالای ۵۰ سال مشکل شنوایی دارند و خودشان از این مشکلشان بی خبرند؟ تحقیق های مختلف ثابت کرده که داشتن مشکل شنوایی یکی از دلایل حواس پرتی افراد است. وقتی شما درست نمی شنوید، درست هم نمی توانید مسایل مختلف را بفهمید و همین درک ناقص و نادرست تان باعث می شود نتوانید موضوع های مهم را خوب به خاطر بسپارید و در نتیجه فکر می کنید که مشکل از حافظه تان است و نمی دانید که شنوایی تان، حواس پرتتان کرده است. متخصصان می گویند که افراد بالای ۵۰ سال باید هر ۳ سال یکبار تست شنوایی سنجی بدهند و همه افراد برای پیشگیری از ابتلا به ناراحتی های شنوایی با صدای پایین به موسیقی گوش دهند یا فیلم نگاه کنند و تا جایی که می توانند از هدفون برای گوش دادن به موسیقی یا رادیو استفاده نکنند.

شاخص توده بدنی تان را زیر ۲۵ نگه دارید

متخصصان مغز و اعصاب آمریکایی یک تحقیق جدید و جالب روی حافظه افراد بالای ۵۰ سال انجام داده اند و به این نتیجه رسیده اند که آنهایی که شاخص توده بدنی یا همان BMIشان بین ۲۰ تا ۲۵ بود، می توانستند به راحتی ۹ کلمه از ۱۶ کلمه ای که به آنها نمایش می دادند را به خاطر بسپارند ولی آنهایی که BMI بالای ۲۵ تا ۳۰ داشتند تنها ۷ کلمه از ۱۶ کلمه را به خاطر می سپردند و همین تفاوت به ظاهر کوچک از نظر پزشکی بسیار بااهمیت بود. متخصصان معتقد بودند که افراد با BMI بالای ۲۵ باید ۵ تا ۷ درصد از وزن بدنشان را کم کنند تا وضع حافظه شان بهتر شود.

هر روز سالاد بخورید

پژوهشگران روسی به تازگی به این نتیجه رسیده اند که مصرف روزانه حداقل ۳ وعده سالاد سبزیجات در روز، می تواند ۴۰ درصد سرعت زوال عقل را کم کند و آنهایی که زیاد سالاد و سبزیجات می خورند، حافظه شان ۵ تا ۶ سال جوان تر از سن طبیعی شان به نظر می رسد.

محققان می گویند که سبزیجات با برگ سبزتیره مانند اسفناج به دلیل ویتامین E فراوان شان، تاثیر بسزایی در تقویت قدرت حافظه در سنین بالا دارد. راستی! بادام و مغز تخمه آفتابگردان هم سرشار از ویتامین E هستند که می توانند با سالادتان ترکیب شوند.

ماهی را فراموش نکنید

محققان نروژی معتقدند که افراد سالمند با خوردن تنها یک وعده ماهی در هفته هم می توانند تمرکز بیشتری روی مسایل روزمره شان داشته باشند و نکات مختلف را بهتر به حافظه شان بسپارند. دکتر دیوید اسمیت، استاد دانشگاه آکسفورد در این باره می گوید: «ماهی سرشار از اسیدهای چرب امگا۳ است و این اسیدهای چرب برای تقویت حافظه و تمرکز بسیار مفید هستند. اگر شما بتوانید از ۴۰ سالگی تان به بعد هفته ای ۲ بار ماهی های چرب بخورید مطمئن باشید که از شر آلزایمر در امان می مانید.»

قند خونتان را بررسی کنید

نتایج مطالعه های مختلف نشان می دهند خانم هایی که قند خونشان بالاست یا دیابت دارند بیشتر دچار اختلال حواس می شوند یا بیشتر کارهایشان یادشان می رود. پس اگر مدام دچار وسواس فکری می شوید و کارهای پیش پا افتاده و روزمره تان را فراموش می کنید حتما یک تست قند خون بدهید تا مطمئن شوید که حواس پرتی تان به خاطر قندخون بالا نیست. انجمن دیابت آمریکا به تمام افراد بالای ۴۵ سال توصیه می کند که سالی یکبار آزمایش قند خون بدهند و مطمئن شوند که قند ناشتایشان بالای ۱۰۰ نیست.

روزی ۳۰ دقیقه راه بروید

سوزاندن گلوکز در بدن باعث تامین سوخت ماهیچه ها و برقراری تعادل در سطح قندخون می شود. پس برای اینکه عضله هایتان قوی باشند و سطح قندخونتان و هوشیاری تان در حد طبیعی باقی بماند خوردن غذای اصلی و میان وعده هایتان را به ۶ بار در روز تقسیم کنید و حداقل ۳۰ دقیقه هم روی یک سطح صاف پیاده روی کنید.

خانه تان را پر از گل و گیاه کنید

متخصصان مغز و اعصاب روسی می گویند که اگر افراد خانه شان را پر از گل و گیاه کنند و یک فضای سبز و طبیعی را در محیط زندگی شان به وجود بیاورند دیرتر آلزایمر می گیرند یا کمتر حواس پرت می شوند.

فعالیت های فکری انجام دهید

حل کردن جدول اعداد یا لغات، پازل یا حتی تلاش برای به خاطر آوردن نام بازیگران فیلم یا سریال های مختلف می تواند تا ۵ سال ابتلا به آلزایمر را به تعویق بیندازد و باعث شود که شما بیشتر و بهتر کارهای روزمره تان را به خاطر بسپارید.

پاداشی برای تلاش و پیشرفت

روانشناسان، یادگیری را تغییر پایداری می دانند که بر اثر تجربه در توانایی های بالقوه فرد به وجود می آید.

روانشناسان، یادگیری را تغییر پایداری می دانند که بر اثر تجربه در توانایی های بالقوه فرد به وجود می آید. منظور از تغییر نسبتاً «پایدار» تغییری است که کم و بیش دوام دارد نه تغییر موقتی و ناپایدار که در اثر عواملی مانند خستگی، مصرف دارو و عادت به تاریکی به وجود می آید.

هدف از «توانایی بالقوه» عبارت است از توانایی که در فرد وجود دارد، اما هنوز ظاهر نشده است، مثلا عده ای از ما این توانایی را داریم که خلبان ماهری شویم اما در حال حاضر نمی توانیم خلبانی کنیم. در این مورد گفته می شود که توانایی ما برای هدایت یک هواپیما بالقوه است و هنوز به فعل درنیامده است.

هدف از کاربرد کلمه «تجربه» این است که تغییراتی را می توان به عنوان یادگیری به حساب آورد که محصول تمرین باشد نه تغییراتی که در اثر رشد و بلوغ، مثل رشد قد و وزن به وجود می آید.

بسیاری از روانشناسان، یادگیری را در شرایط دقیق و کنترل شده مطالعه کرده اند تا ماهیت یادگیری را بهتر کشف کنند و چگونگی بهبود بخشیدن آن را دریابند. بدین ترتیب، بسیاری از عوامل مؤثر در یادگیری شناخته شده است.

در این میان، آموزش شامل مجموعه فعالیت هایی است که معمولا به یادگیری منجر می شود. این فعالیت ها مربوط به معلم و یادگیرنده است ولی در تجزیه و تحلیل نهایی، یادگیری که نتیجه آموزش است از سوی یادگیرنده انجام می گیرد، در واقع معلم، روش یادگیری را آموزش می دهد نه صرفاً موضوع درسی را.

موفقیت در امر آموزش به عواملی چون مهارت معلم، وسایل آموزشی و ویژگی های یادگیرنده و تعامل آنها با یکدیگر مربوط است.

وجود تفاوت های فردی یک جوان در ابعاد ذهنی، عاطفی، اجتماعی و حتی در آموخته های قبلی و سایر عوامل مؤثر در یادگیری، غیرقابل تردید است. سن، هوش، تجربه اولیه، تمرکز، داشتن تصویر ذهنی، ارتباط دادن بین آموخته ها، فاصله گذاشتن بین یادگیری ها، استراحت پس از یادگیری و کل خوانی از عوامل مؤثر در یادگیری بهتر و فراموشی کمتر است؛ ولی انگیزه، نخستین عنصر تشکیل دهنده رفتار و مهم ترین شرط یادگیری است.

سؤال اساسی در این زمینه این است که فرزند ما در چه شرایطی برای یادگیری برانگیخته می شوند؟

روانشناسان عواملی که موجود زنده و از جمله انسان را به فعالیت وامی دارد و او را به جهت خاصی سوق می دهد، انگیزه (motive) می نامند.

پس می توان گفت که انگیزه جایگاه بسیار مهمی در زندگی موجود زنده دارد. زیرا نخستین عنصر تشکیل دهنده رفتار است.

پس می توان گفت که انگیزه جایگاه بسیار مهمی در زندگی موجود زنده دارد. زیرا نخستین عنصر تشکیل دهنده رفتار است. انگیزه است که باعث می شود دانش آموزی ساعت ها به مطالعه روانشناسی بپردازد و دانش آموز دیگری به ورزش یا هنر روی آورد و دیگری به فراگیری دروس ریاضی بپردازد. انگیزه است که یکی را به کسب ثروت و یکی را به تحصیل علم و دانش وامی دارد و دیگری را به سمت خدمت به مردم سوق می دهد.

به عبارتی دیگر، انگیزه حالت های درونی ارگانیزم است که انسان و به طور کلی موجود زنده را به حرکت وامی دارد، رفتار وی را جهت می دهد و به سوی هدف خاصی هدایت می کند. انگیزش (motivation)، یعنی حالتی که در اثر دخالت یک انگیزه به ارگانیزم دست می دهد. کمبود مواد غذایی بدن یا نیاز به غذا «انگیزه» و حالت یا احساس گرسنگی «انگیزش» است. نیاز به آب در بدن «انگیزه» و احساس تشنگی «انگیزش» است. در این رابطه، تلاش موجود زنده برای به دست آوردن غذا یا آب «رفتار» نامیده می شود.انگیزش، مهم ترین شرط یادگیری است. علاقه به یادگیری، محصول عواملی است که به شخصیت و توانایی جوان، ویژگی های تکالیف، مشوق ها و سایر عوامل محیطی مربوط است.

جوانان با انگیزه به راحتی شناخته می شوند. آنها به یادگیری اشتیاق دارند و علاقه مند، کنجکاو، سختکوش و جدی هستند. این افراد به راحتی موانع و مشکلات را از پیش پای خود برمی دارند، زمان بیشتری برای مطالعه و انجام تکالیف مدرسه صرف می کنند، مطالب بیشتری می آموزند و پس از پایان دوره دبیرستان به تحصیلات ادامه می دهند.

البته نمی توان انگیزش کسی را برای کسب موفقیت مشاهده کرد، اما می توان، مشارکت روزانه در کلاس درس، انتخاب فعالیت ها و مطالعاتش را مشاهده کرد.

روان شناسان، انگیزش را تعبیر، عامل یا مفهومی فرض می کنند که می تواند بعضی از رفتارها را تبیین کند. با وجود این، انگیزه قابل مشاهده نیست و یک سازه فرضی تلقی می شود. انگیزش جوان ممکن است هم از لحاظ شدت و هم از لحاظ جهت متفاوت باشد.

همان طور که معلمان برای ارتقای انگیزش درونی دانش آموزان به منظور یادگیری موضوع های درسی آنها تلاش می کنند، باید به مشوق های یادگیری آنها نیز توجه کنند. به عبارت دیگر، هر موضوعی به طور ذاتی برای دانش آموزان جالب نیست و باید برای انجام دادن کارهای دشوار که تسلط بر آنها ضروری است برانگیخته شوند.

بنابراین، انگیزش، مهم ترین شرط یادگیری است. علاقه به یادگیری محصول عواملی است که به شخصیت و توانایی فرد، ویژگی های وی، مشوق ها و سایر عوامل محیطی مربوط است. استفاده از این مشوق ها می تواند به این امر کمک کند:

یک جوان به دانستن دقیق آنچه از آنها انتظار می رود نیازمند است. فراگیران باید بدانند چگونه ارزیابی می شوند و موفقیت آنها چه پیامدهایی دارد.

شرط بسیار مهم دیگر در ایجاد انگیزش این است که بازخورد باید مستقیم به عملکرد فرزندتان مربوط باشد و تا حد امکان بعد از عملکرد او روی دهد.

حمایت از تبادل اندیشه در محیطی امن (محیط امن برای یادگیری محیطی است که در آن، اشتباه جایزه شمرده و پاسخ های ناتمام نیز پذیرفته می شود) در محیطی که مهارت های تفکر آموزش داده می شود تمام افراد به اشکال مختلف در فعالیت های جمعی شرکت می کنند و احساس خجالت یا ترس نمی کنند.

پاداش دادن به تلاش و پیشرفت یعنی همان طورکه از نظریه های مختلف برمی آید، بازخوردها باید بر تلاش متمرکز باشد نه بر توانایی نوجوان. در این شرایط باید انتظار پیشرفت بیشتری داشت و به موفقیت او امیدوار بود.

پیشنهاداتی ساده و عجیب برای تقویت حافظه

گروهی از متخصصان حافظه و نویسندگان کتاب های مرتبط با اختلالات حافظه برای تقویت قدرت ذهن افرادی که به شدت درگیر روزمرگی شده اند پیشنهادات جالب توجه و گاه عجیبی دارند.

۱۰ مرداد ۱۳۸۹ علوی ( www.alavigroup.com ) بازدید: ۱,۰۷۵ کد A188845   فرآیندهای فکری ـ حافظه و یادگیری تقویت‌حافظه

گروهی از متخصصان حافظه و نویسندگان کتاب های مرتبط با اختلالات حافظه برای تقویت قدرت ذهن افرادی که به شدت درگیر روزمرگی شده اند پیشنهادات جالب توجه و گاه عجیبی دارند.

محققان در مرکز پزشکی اختلالات حافظه در بوستون می گویند فراموش کردن یکی از نشانه های درگیری های ذهنی فراوان در زندگی روزمره ی انسان ها است. اگر به یاد ندارید عینک خود را کجا گذاشته اید، یا نام هم کلاسی جدیدتان کلا" از ذهن شما پاک شده، نشانه های مشغولیت شدید روزمره است که باعث می شود از میزان توجه فرد نسبت به موارد کم اهمیت کاسته شود.

ما بدن خود را تمرین می دهیم تا متناسب نگه داریم اما اگر در بدنی سالم توانایی های ذهنی مناسب وجود نداشته باشد، تمامی زحمات به باد رفته است.

به این شکل زمانی که توجه کافی وجود نداشته باشد حافظه هایی که شکل می گیرند چندان قدرتمند نبوده و فرد برای احیا یا به یاد آوردن آن چه مثلا" به خاطر سپرده دچار مشکل خواهد شد.

کلید حل این مشکل متناسب نگه داشتن حافظه است. به گفته ی «هری لوراین» نویسنده ی کتاب «حافظه ی نامحدود»، اسراری ساده برای جوان نگاه داشتن ذهن، ما بدن خود را تمرین می دهیم تا متناسب نگه داریم اما اگر در بدنی سالم توانایی های ذهنی مناسب وجود نداشته باشد، تمامی زحمات به باد رفته است.

شیوه های زیادی برای به یاد سپردن موارد عادی روزمره وجود دارد، می توان آن ها را یادداشت کرد، یا به لیست های برنامه ریزی ابزارهای الکترونیکی مانند بلک بری یا آی پد سپرد، اما در صورتی که دسترسی به این تجهیزات الکترونیکی و غیر الکترونیکی وجود نداشته باشد و یا در صورتی که فردی بخواهد بدون وابستگی به این تجهیزات، ذهن خود را قوی کند می تواند از راه حل هایی که توسط متخصصان حافظه پیشنهاد شده اند استفاده کند:

به یاد سپردن نام ها

زمانی که به فردی معرفی می شوید کاملا" به نامش توجه کنید. سپس برای بهتر به یاد سپردن آن حروف نام را در ذهن تان تصور کرده و سعی کنید نشانه ای شخصی برای نام بیابید تا اسم در ذهن تان قفل شود.

چندین بار استفاده از نام طی گفتگو با فرد می تواند در حفظ آن در خاطر شما بسیار مؤثر باشد. اسم را مصور کنید. برای به خاطر سپردن نام های فامیلی پیچیده و دشوار باید برای آن ها مفهومی درست کرده و آن را در ذهن تان به تصویر بکشید. سپس یک ویژگی در صورت فرد انتخاب کرده و آن را به تصویر ذهنی وصل کنید. هرچه ترکیب به دست آمده عجیب تر باشد، بیش تر به یاد شما خواهد ماند.

میان نام ها و مفاهیم ارتباط به یاد ماندنی خلق کنید. برخی نام ها یادآور اسامی خاصی مانند نام کوه ها و یا مرتبط با مشاغلی خاص مانند ساختمان سازی هستند. برای مثال اگر بخواهید نام فردی که رئیس یک شرکت معماری است را به یاد بسپارید، تصویر وی را در برابر ساختمانی بزرگ تصور کرده و به یاد بسپارید.

کمی تقلب کنید. می توانید پیشنهاداتی مانند آن چه خواندید را با کمی تقلب تکمیل کنید. برای مثال اگر در جلسه ای کارت ویزیت فردی را دریافت کردید، یادداشت کوچکی از ویژگی های وی بر پشت کارت بنویسید، مثلا" عینک قرمز به چشم داشت و در خیابان X زندگی می کرد تا در صورت نیاز بتوانید وی را به راحتی به یاد آورید.

به یاد سپردن موقعیت وسایل

کارهای خود را به خود اعلام کنید. به آن چه انجام می دهید توجه کنید، به خود یادآوری کنید «من کلیدها را در جیب کت گذاشتم» تا به این شکل حافظه ای شفاف از عمل کرد خود داشته باشید.

خود را عادت دهید. خود را به قرار دادن وسایلی که در طول روز به آن ها نیاز دارید در جاهایی خاص و تعیین شده عادت دهید.

به یاد سپردن کارها

برای به خاطر سپردن غیر عادی باشید. برای به خاطر سپردن کاری یک یادآور فیزیکی غیر عادی خلق کنید. مثلا" برای به خاطر آوردن این که باید قبض هایی که روی میز گذاشته اید را پرداخت کنید، جسم نامربوطی مانند یک میوه را بر روی آن ها قرار دهید تا با دیدن غیر منتظره ی یک میوه توجه تان به قبض ها جلب شود.

لیست خرید خود را تبدیل به آواز کنید. برای به یاد سپردن مواردی مانند لیست خرید، شماره ی تلفن و یا لیست کارهای روزانه ، آن ها را با یکی از آهنگ های مورد علاقه ی خود انطباق دهید و آن را بخوانید.

از میان برهای حفظ کردنی استفاده کنید. برای به خاطر سپردن نام ها، کارها یا لیست ها می توانید حروف اول هر کلمه از آن ها را سر هم کرده و یک کلمه خلق کنید و آن را به خاطر بسپارید.

از بدن خود استفاده کنید. اگر کاغذ یا قلم برای یادداشت کردن ندارید، از اعضای بدن خود برای به خاطر سپردن چیزی مثلا" لیستی از اقلام استفاده کنید. برای مثال اگر باید چسب، کلم بروکلی، مرغ، انگور و خمیردندان بخرید تصور کنید که پاهای تان در چسب گیر کرده، برگ های بروکلی از جیب شلوارتان بیرون زده، مرغی در حال نوک زدن به شکم شماست، خوشه ای انگور از گردن تان آویزان شده و دهان تان پر از خمیر دندان است.

بخوانید، بنویسید، بگویید، بشنوید. برای به خاطر سپردن مطلبی به ویژه مباحث درسی یادداشت های خود را بخوانید، سپس آن ها را تایپ کنید، بعد آن ها را بلند خوانده و صدای خود را ضبط کنید و چندین بار صدای ضبط شده ی خود را گوش دهید.

از اتاق های خانه هم استفاده کنید. در شیوه ی بالا می توانید ساختمان محل کار یا منزل خود را جایگزین بدن خود کرده و هر یک از اقلام خرید را به یکی از وسایل درون اتاق ها یا خود اتاق ها ربط دهید.

به یاد سپردن ارقام

هر عدد را به یک شکل ربط دهید. برای هر عدد در ذهن خود شکلی تصور کنید. دایره برای ۰، خودکار برای ۱، قو برای ۲، دست بند برای ۳، قایق بادبانی برای ۴، قطعه ای پازل برای ۵، پیپ برای ۶، بوم رنگ برای ۷، آدم برفی برای ۸ و راکت تنیس برای ۹. به این شکل برای به خاطر سپردن کد رمز کارت بانکی خود تصور کنید که سوار بر قایق بادبانی (۴) هستید که یک قو (۲) به شما حمله می کند و شما با یک راکت تنیس (۹) به آن ضربه می زنید.

برای اعداد هم قافیه بیابید. سعی کنید واژه هایی بیابید که با اعداد هم قافیه باشند و سپس با استفاده از این واژه ها داستانی بسازید.

از حروف الفبا استفاده کنید. زمانی که نام فیلم یا کتابی را فراموش کرده اید، حروف الفبا را به ترتیب بگویید. زمانی که به حرف مشابه آغازکننده ی نام فیلم برسید، نام به یادتان خواهد آمد.

بخوانید، بنویسید، بگویید، بشنوید. برای به خاطر سپردن مطلبی به ویژه مباحث درسی یادداشت های خود را بخوانید، سپس آن ها را تایپ کنید، بعد آن ها را بلند خوانده و صدای خود را ضبط کنید و چندین بار صدای ضبط شده ی خود را گوش دهید.

از رنگ ها استفاده کنید. از رنگ ها در بخش های مختلف یادداشت های خود استفاده کنید تا آن ها را به همراه نام رنگ ها به یاد آورید.

۱۰ نکته برای افزایش تمرکز

ممکن است برایتان واضح و آشکار باشد که چیزهایی که موجب حواسپرتی شما می شوند، تمرکزتان را بر هم می زنند اما آیا برای از بین بردن آنها اقدام کرده اید؟

۲۵ خرداد ۱۳۸۹ موسسه روانشناختی کاریزما مشاور ( www.charismaco.com ) بازدید: ۸۶۱ کد A186694   فرآیندهای فکری ـ حافظه و یادگیری تمرکز

نوشتن برنامه روزانه ممکن است به کارهایتان نظم و ترتیب دهد اما آیا کمکتان می کند که کارهای بیشتری را به انجام برسانید؟ نظم و سازماندهی کارها اهمیت زیادی دارد اما آنچه واقعاً به آن نیاز دارید داشتن تمرکز است. یعنی اینکه بتوانید بنشینید و چندین ساعت عمیقاً روی کارتان تمرکز کنید. نیم ساعت کار متمرکز خیلی مفیدتر و کارآمدتر از یک روز تمام با حواسپرتی است.

در زیر به ۱۰ نکته برای ایجاد تمرکز عمیق اشاره می کنیم:

۱) سروصداها را قطع کنید.

ممکن است برایتان واضح و آشکار باشد که چیزهایی که موجب حواسپرتی شما می شوند، تمرکزتان را بر هم می زنند اما آیا برای از بین بردن آنها اقدام کرده اید؟ می دانم وسوسه انگیز است که صدای زنگ هشدار ایمیل های رسیده یا IM یاهو مسنجر را روشن بگذارید و به آنها پاسخ دهید اما در آخر خواهید دید که اینکار فقط تمرکز شما را بر هم زده است.

متمرکز شدن کامل حداقل ۱۵ دقیقه زمان می برد. اگر هر ۵ دقیقه حواستان به جایی پرت می شود مزمئن باشید که اصلاً نخواهید توانست روی کارتان تمرکز کنید. ایمیل هایتان را در یک زمان برنامه ریزی شده انجام دهید. از اطرافیان هم بخواهید که وقتی مشغول کار روی این پروژه هستید مزاحمتان نشوند.اگر لازم است که به تلفن ها فوراً پاسخ دهید، کارتان را برای زمانی برنامه ریزی کنید که شرکت کمتر شلوغ باشد.

۲) ساختار محیطتان را اصلاح کنید.

محل کارتان تاثیر زیادی در توانایی شما برای تمرکز کردن دارد. سعی کنید رو به در، تلفن یا پنجره ها که ممکن است موجب حواسپرتی شما شوند بنشینید تا به این ترتیب بتوانید هر از گاهی نیم نگاهی به آنها داشته باشید.

۳) اهدافتان را مشخص کنید.

قبل از اینکه کارتان را شروع کنید باید هدفتان را دقیقاً مشخص کنید. اگر مطمئن نیستید که نتیجه نهایی چه خواهد شد، این گم گشتگی متمرکز شدنتان را غیرممکن می کند. پس قبل از اینکه کار را شروع کنید، یک تصویر اجمالی از ساختار کار در ذهنتان تجسم کنید.

۴) پروژه های بزرگ را تقسیم بندی کنید.

کارهای بزرگ که نقطه شروع و پایان مشخصی ندارند تمرکز را برهم می زنند. اگر لازم است که روی پروژه بزرگی کار کنید، مسیری برای شروع مشخص کنید. اگر توالی کارها مشخص نباشد تمرکز کردن روی کار سخت خواهد شد. چند دقیقه زمان بگذارید و نه تنها نتیجه نهایی بلکه ترتیب انجام کارها و مراحل آن را نیز برنامه ریزی کنید.

۵) قوانین را بدانید.

باید ببینید برای انجام کاری که پیش رو دارید از چه قواعد و رهنمودهایی باید پیروی کنید. کیفیت کار باید در چه سطحی باشد؟ چه استانداردهایی را باید دنبال کنید؟ چه محدودیت هایی دارید؟ مثلاً اگر می خواهید برنامه بنویسید باید ببینید که چقدر دستور لازم دارید، از چه کارکردهایی می خواهید استفاده کنید و چه انعطاف پذیری لازم است. اگر می خواهید مقاله ای بنویسید، درمورد طول مقاله و سبک نوشتار آن تصمیم بگیرید. اگر قوانین کارتان از همان ابتدا مشخص نباشد، بعدها که در طول پروژه به آن بر بخورید، تمرکزتان را بر هم خواهند زد.

۶) فرجه تعیین کنید.

وقتی تلاش بر ایجاد تمرکز است، تعیین فرجه هم مزیتهایی دارد و هم معایبی. ایجاد فرجه باعث می شود که از کارهای اضافی پرهیز کنید و سرعت کارتان را بالا ببرید. مثلاً اگر برای طراحی یک لوگو فقط یک ساعت به خودتان زمان بدهید، مطمئناً لوگویی که طراحی می کنید بسیار ساده خواهد بود و از طرح های شلوغ دوری خواهید کرد.

معایبی که می توانید تعیین فرجه داشته باشد این است که باعث می شود بیشتر نگران زمان باقیمانده تان باشید تا خود کار. در موارد زیر تعیین فرجه پیشنهاد می شود:

زمان محدود است. مثلاً فقط یک روز برای انجام کاری که معمولاً هفته ها زمان می برد وقت داشته باشید. با تعیین فرجه دیگر کارهای غیرلازم را انجام نخواهید داد.

وقتی ممکن است به راحتی هدف نهایی را فراموش کنید. اگر کارتان طوری است که می تواند به شکل ها و ایده های جدید گسترش پیدا کند، برای اینکه آنرا تحت کنترل درآورید، فرجه تعیین کنید.

برای جلوگیری از تعویق کار. اگر نگران این هستید که کار را دیر آماده کنید، برای صرفه جویی در وقت می توانید فرجه برای خود تعیین کنید.

۷) موانع کار را بشکنید.

موانع زمانی ایجاد می شوند که به مشکلی در کار برمی خورید. این مسئله ممکن است وقتی ایده هایتان ته می کشد یا تمرکزیتان برهم می خورد اتفاق بیفتد. با طرح ریختن روی یک تکه کاغذ این موانع را از میان بردارید. نوشتن افکار و ایده هایتان باعث می شود حتی اگر خسته شوید باز هم تمرکزتان را حفظ کنید.

۸) خودتان را جدا کنید.

اگر می خواهید کارتان درست و به موقع انجام شود، تارک دنیا شوید و خودتان را از بقیه آدم ها جدا کنید. اطرافیان موجب بر هم خوردن تمرکزتان می شوند، مگر اینکه کارتان مرتبط با آنها باشد. یک محل خصوصی برای خودتان ایجاد کنید و تا کارتان تمام نشده، با هیچکس حرف نزنید. می توانید روز در اتاق متذکر شوید که کسی مزاحمتان نشود.

۹) عقل سالم در بدن سالم است.

آنچه می خورید تاثیر زیادی در تمرکز شما دارد. مطمئناً کسی که مست سر کار می رود نمی تواند انتظار داشته باشد که بتواند روی کار خود تمرکز کند. اگر کم خوابی داشته باشید، بیش از حد از محرک هایی مثل کافئین استفاده کنید یا غذاهای پرحجم و چرب بخورید، قدرت تمرکزتان پایین خواهد آمد. سعی کنید تا می توانید عادات ناسالم را در خود از بین ببرید و مطمئن باشید که بعد از یک ماه تغییر شگرفی در سطح انرژیتان پدید می آید.

۱۰) صبور باشید.

مطمئناً وقتی سر کاری می نشینید میل زیادی پیدا می کنید که مدام بلند شده و کار دیگری انجام دهید. اما باید بدانید که اگر صبور باشید مطمئناً خیلی خوب می توانید روی کارتان تمرکز کنید و کار را سریعتر به پایان برسانید. بدون داشتن کمی صبر، جریان کار راه نخواهد افتاد.

اگر به تمرکز قوی نیاز دارید، بین ۹۰ تا ۱۲۰ دقیقه را پیشنهاد می کنیم. اگر کمتر از این زمان باشد وقت زیادی را برای شروع کردن تلف خواهید کرد.

پیشنهاد

ده روش موثر برای بهبود حافظه

ممکن است پیش خودتان فکر کنید کسانی که حافظه بسیار خوبی دارند از هوش بیشتری نسبت به دیگران برخوردار هستند! اما حقیقت این است که قدرت حافظه تا حد زیادی بستگی به این دارد که از چه ابزارهایی برای حفظ کردن استفاده کنید و چقدر در استفاده از آن ها مهارت داشته باشید.

۱ خرداد ۱۳۸۹ سایت پیشگو ( www.pishgo.ir ) بازدید: ۸۳۲ کد A185512   فرآیندهای فکری ـ حافظه و یادگیری حافظه‌

ممکن است پیش خودتان فکر کنید کسانی که حافظه بسیار خوبی دارند از هوش بیشتری نسبت به دیگران برخوردار هستند! اما حقیقت این است که قدرت حافظه تا حد زیادی بستگی به این دارد که از چه ابزارهایی برای حفظ کردن استفاده کنید و چقدر در استفاده از آن ها مهارت داشته باشید. در این جا ده روش برتر برای بهبود حافظه را فرا می گیرید. امیدوارم با مطالعه و به کارگیری آن ها در سال جدید دیگر مشکل حافظه نداشته باشید.

۱) اطلاعات را خرد کنید: آیا شما یک شماره تلفن را یک جا حفظ می کنید؟ نه معمولن آن را به قطعات دو یا سه رقمی تبدیل می کنید و تکه تکه حفظش می کنید. مغز انسان اطلاعات را در قطعات کوچک بهتر به خاطر می سپارد. بنابراین با خرد کردن موارد بلند به اطلاعات کوچک تر راحت تر می توانید آن ها را حفظ کنید.

۲) کلمات را به هم ربط دهید: گاهی وقت ها حفظ کردن بعضی چیزها کار سختی است. من دوستی داشتم که فامیل اش «آرقند» بود. اما این اسم را نمی توانستم حفظ کنم. کافی است در ذهنتان کمی با آن بازی کنید. آرقند؟ قند؟ آب قند؟ آهان درست شد. با ربط دادن این اسم به یک کلمه آشنا آن را حفظ کردم.

با پیدا کردن ارتباط بین موارد جدید و موارد قبلی آشنا در ذهنتان می توانید به راحتی آن ها را به خاطر بسپارید. البته نیاز نیست که مثل من بلند فکر کنید. چون اگر دوستم بفهمد که اسمش را چگونه حفظ کرده ام…

۳) ورزش کنید: همه می گویند که ورزش برای فلان و فلان و فلان چیز مفید است! حالا ما هم می گوییم که ورزش برای حافظه هم مفید است و قدرت حفظ کردن را بالا می برد. از پشت کامپیوتر بلند شوید و کمی هم فعالیت بدنی بکنید. قرار نیست قهرمان المپیک بشوید. هدف این است که فعالیت بدنی منظم داشته باشید.

۴) از حافظه تصویری تان استفاده کنید: این یکی از قدرت مند ترین ابزارهای مغز است. تصور کردن یک تصویر یا صحنه روش موثری برای به خاطر سپردن است. بگویید که عینک تان را روی میز آشپزخانه گذاشته اید. حالا تصور کنید که عینک آن جا است و تمام غذاهای روی میز را خورده! دفعه بعد که می خواهید جای عینک را به یاد بیاورید مغز آن تصویر را در ذهن دارد.

۵) تمرکز کنید: این مورد کاملن واضح است. شما نمی توانید وقتی که تلویزیون نگاه می کنید به خوبی مطالعه کنید و چیزی را حفظ کنید. در چنین حالتی مغز شما حالت فعال و پرسش گرانه خود را از دست می دهد و نباید روی حافظه تان حساب کنید. مشابه همین حالت وقتی که در حال کار با کامپیوتر هستید زیاد پیش می آید. این که هم زمان کار کنید، مطالعه کنید، چت کنید و … جلوی تمرکز را می گیرد و نباید انتظار عمل کرد خوبی از مغز خودتان داشته باشید. بهترین حالت این است که هر زمان فقط یک کار را انجام بدهید و روی آن کاملن تمرکز کنید.

۶) خواب مناسب: اگر می خواهید همیشه حافظه خوبی داشته باشید خواب را فراموش نکنید. کم خوابی می تواند به شدت از قدرت حافظه و تمرکز شما کم کند. ضمنن فراموش نکنید که خوابیدن در شب برای مغز نسبت به خواب در روز مفید تر است.

۷) از کاخ های حافظه استفاده کنید: این یکی از بهترین روش های بهبود حافظه است. اگر می خواهید موارد متعددی را حفظ کنید کافی است که آن ها را در یک مکان آشنا تصور کنید. و هر یک را در جایی قرار بدهید. بعد برای خودتان یک سفر ذهنی درست کنید و در این مکان در مسیری مشخص حرکت کنید. حال می توانید هر یک از این وسایل را در یک جای خاص ببینید.

برای مثال شما هر روز صبح که از خانه خارج می شوید باید تعدادی وسایل را همراهتان بردارید. ( شامل دسته کلید تان – کیف – دفترچه یادداشت – حلقه – ساعت مچی – کارت بانک ) اما همیشه چیزی را فراموش می کنید. اشکالی ندارد کافی است برایشان یک سفر ذهنی در کاخ حافظه تان درست کنید. با هم امتحان می کنیم:

سفر را از تخت خواب که بیدار می شوید شروع کنید. روی میز کنار تخت یک دفترچه بزرگ یادداشت را تصور کنید که آن جا قرار گرفته ( وقتی آن را بزرگ و کمی متفاوت و عجیب در تخیل خود بسازید با اغراق کردن به مغز کمک می کنید تا بهتر آن را به خاطر بسپارد.)

سپس از اتاق خواب خارج شوید به آشپزخانه بروید. آن جا درست در کنار یخچال یک دستگاه خودپرداز بانک را تصور کنید که طبق معمول کار نمی کند! وقت اش است که کارت بانک را بردارید.

ذهنتان را به اتاق بعدی خانه ببرید. آن جا روی میز ساعت مچی شما قرار گرفته. و کمی آن طرف تر روی شومینه حلقه است در حالی که به خاطر حرارت آتش کاملن سرخ شده است.

در پایان در کنار چوب لباسی کنار درب خروجی خانه کیف را تصور کنید و آن را بردارید. این سفر ذهنی را چند بار با خودتان مرورکنید. بعد از این هر روز صبح تنها طی چند ثانیه به این سفر ذهنی می روید و دیگر هیچ وقت چیزی را فراموش نمی کنید. با این روش می توانید تا ده ها مورد را پشت سر هم و با نظم حفظ کنید. کاخ های حافظه انسان نامحدود هستند.

۸) رژیم غذایی مناسب: اسیدهای چرب امگا ۳ یکی از مواد مهم برای بالا نگهداشتن کارایی شناختی مغز هستند. کجا یافت می شوند؟ در ماهی ها به خصوص ماهی های ساکن آب های سرد و در مغز دانه ها به خصوص گردو و روغن آن. مصرف ویتامین های گروه B و اسید فولیک هم مغز شما را خوشحال می کند. آن ها را در سبزیجات و مرکبات پیدا خواهید کرد. در طرف دیگر کشیدن سیگار و مصرف بالای الکل برای حافظه خوب نیست.

۹) آموخته هایتان را به دیگران یاد بدهید: تحقیقات نشان داده که یک روش خوب یادگیری این است که به دیگران آموزش بدهید! وقتی موضوعی را برای کسی توضیح می دهید این کار به دایمی شدن آن حافظه در مغزتان کمک می کند. بنابراین بخیل نباشید و همیشه به دیگران آموزش بدهید.

۱۰) تکرار، تکرار، تکرار: وقتی یک شماره تلفن را به خاطر می سپارید یا یکی از همین روش های گفته شده را تمرین می کنید، نکته کلیدی تکرار کردن است. با تکرار مغز شما اطلاعات را برای همیشه در خودش نگه می دارد و در به یادآوری آن ها هم مهارت پیدا می کند. تمرین این روش ها هم به شما کمک می کند که هر بار از آن ها راحت تر و سریع تر استفاده کنید به گونه ای که پس از مدتی جز ابزارهای جدایی ناپذیر حافظه شما خواهند شد.

شما از چه روش هایی برای به خاطر سپردن استفاده می کنید؟ آن ها را در بخش نظرات با دیگران به اشتراک بگذارید.

نتیجه گیری

به طور خلاصه آنچه را که این مقاله در توصیف و بیان یادگیری ترکیبی عنوان می‌کند به قرار زیر است.

1.ارایه یک شیو ه یا متد چند گانه برای رسیدن به اهداف واستراتژیهای واحد سازمان از طریق بکارگیری اصل همپایانی در شیوه های آموزشی برای کسب سود بیشتر.

2.اعتقاد و عمل به مبحت سینرژی در ترکیب مناسب رو شهای آموزشی در موقعیتهای مختلف می تواند نتایج شگرفی به بار آورد.

3.ارایه نگرشی سیستمی - اقتضایی به متد های آموزشی با توجه به پارامترهایی چون : زمان، هزینه ، محتوا و کاربردی کردن آنها.

4. در نهایت توجه به این مطلب که فرایند آموزش در سازمانها قصد باهوش تر کردن افراد را ندارد بلکه از طریق مکانیزم هایی تلاش می کند که درآمد ها را افزایش و هزینه‌ها را کاهش دهد.

منابع و ماخذ

* Purnima Valiathan (2002). Designing a Blended learning Solution.

http://www.learningcircuits.com/2002/aug2002/Valiathan.html.

* Harvey Singh(2003).Building Effective Blended Learning Programs. November-December 2003 Issue of Educational Technology, Volume 43 ,Number6,Page 51-54.

* Allison Rossett,Felicia Douglis and Rebecca.V.Frazee (2003).Strategies for Building Blended Learning

* Michael Derntl,Renate Motsching-pitrik(2003).Pattern for Blended , Person central Learning : Strategy, Concepts, Experience, and Evaluation. Technical Report No. TR-20033004, Department of computer and Business Informatics, university of Vienna, October, 2003.

* History of E-learning (2003), http://www.knowledgenet.com/corporatein formation/our history/history.jsp.

* Peter Cheese (2003) How Do Learners Define Blended Learning?

* Dipl.-Ing. Bawdin Wijarn (2003) Knowledge Management “Capitalizing and Leveraging your Knowledge” http://[e-mail]

Michael Orey (2004), Definition of Blended Learning , http://www.arches.uga.edu/~mikeorey/Blended Learning.

http://www.aftabir.com

http://foroogh-elm.ir/newz/dast-far/mgu-farhangi/230---.html