مدیریت در کلاس

مقدمه:

آموزش و پرورش انتقال اعتقادات، رسوم، اخلاق، هنجارها، ارزشها، رفتارها، دانش ها و مهارتها به نسل جدید می باشد.

در تمام دنیا به الگوی کلی نهادها، موسسات و سازمانهای رسمی جامعه که بواسطه آن انتقال میراث فرهنگی، آموزش علوم و فنون و رشد و پرورش فردی و اجتماعی میسر می گردد «نظام آموزش و پرورش» گفته می شود.

در جوامع امروز آموزش و پرورش نقش و مسئولیت خطیری بر عهده دارد و البته رفته رفته این مسئولیت با اهمیت تر می شود. زیرا انتظام اجتماعی و وفاق اخلاقی مستلزم آن است که افراد جامعه از لحاظ اخلاقی – اجتماعی تربیت شوند و افراد زبده و مستعد با توجه به توانایی و قابلیت شان در زمینه های نوآوری، تخصص و رهبری پرورش یابند و اقشار مختلف مردم از امکانات آموزش و پرورش برخوردار شوند.

یکی از موضوعات مهم در امر آموزش و پرورش، شیوه ی مدیریت و رهبری می باشد. مدیریت عبادت است از: هنر اداره یک سازمان یا نهاد به نحو احسن.

روانشناسی اجتماعی کلاس

بسیاری از مفاهیمی که برای درک محیط کلاس لازم است، به آسانی قابل تشخیص نیستند. این مفاهیم به نگرشهای دانش آموزان و روحیه ی آنان در زندگی گروهی مربوط می شود. بنابراین، برای فهمیدن ساختارهای کلاس و جریانهای درونی آن باید با مفاهیمی آشنا شویم که بتوانیم به وسیله آنها مشاهده های خود را تعبیر و تفسیر کنیم. دانشمندان همدان درصدد توصیف و درک ساختار و رخدادهای کلاس بوده اند که به برخی از یافته های آنان می پردازیم:

الف) جو کلاس: مفهومی نسبتاً تجریدی است که به پژوهگشران و معلمان کمک می کند تا شرایط و خلقیات کلاس را درک کنند. مبنای نظری مفهوم جو کلاس، بیانگر آن است که تعامل نیازهای افراد و شرایط محیطی، عوامل کلیدی برا تبیین رفتار انسان محسوب می شوند. کلاس مرکب از گروهی است که اعضای آن برای آموختن گره آمده اند، به صورت تصادفی و برحسب اتفاق انتخاب شده اند و از روی الزام باید عنصر کلاس باشند و رهبری رسمی آن به موجب قانون به معلم که خود عضو این گروه است سپرده شده است.

ب) نیازهای فردی و انگیزه: در نظر گرفتن نیازهای دانش آموزان در بعد فردی، به بحث انگیزه که موضوع با اهمیتی برای معلمان است منتهی می شود. مفهوم انگیزه، همانند مفهوم جو کلاس، مفهومی تجریدی است و به آسانی نمی توان آنرا تعریف کرد. انگیزه ی فرد جنبه ی درونی دارد از این رو، قابل مشاهده نیست. با وجود این، معلمان مجرب بر اهمیت انگیزه آگاهند و می دانند که انگیزه نیروی مهمی است که اعمال دانش آموزان را هدایت می کند.

ج) ویژگیهای کلاس درس: در نظر گرفتن بعد اجتماعی کلاس درس، سبب می شود که معلمان درباره ی جنبه های کلی زندگی در کلاس بیندیسند، بویژه، این بعد به معمان نشان می دهد که در یک نظام اجتماعی، رفتار کلاس از روابط انسانی آن ناشی می شود و در آنجا هر بخشی از نظام بر آنچه در سایر بخشهای می گذرد تاثیر دارد. بنابراین محیط کلاسها ویژگیهای مشخصی دارند و هر منتظر از اینکه چگونه برای یادگیری سازمان می یابند یا معلم از چه رویکردی برای تدریس استفاده می کند، رفتار را شکل می دهند.

برخی از این ویژگیها بدین شرحند:

1- چند بعدی بودن: بنابراین ویژگی، کلاس درس مکانی است که در آن، افراد زیادی با امیال و تواناییهای متفاوت باید از امکانات و منابع محدودی استفاده کنند تا به طیف وسیعی از هدفهای اجتماعی و فردی بوسند و نیز بسیاری از رخدادها طراحی و هماهنگ شوند تا علایق ویژه ی افراد و شرایطی که در طول سال تغییر می یابند مدنظر قرار گیرند. 1 قرون بر جریانهای کلی باید به رخدادهای جزئی نیز توجه کرد؛ زیرا ممکن است  آنها نیز نتایجی ضمنی در برداشته باشند. برای مثال، اگر معلم از دانش آموزی سئوال می کند. باید به او فرصت کافی دهد تا به سئوال او پاسخ گوید: زیرا این امر، برانگیزه ی دانش آموز برای یادگیری و نیز جلب توجه معایر دانش آموزان اثر می گذارد.

2- تقارن یا همزمانی: این ویژگی بدان معناست که امور زیادی، به طور همزمان، در کلاس رخ می دهد که معلم باید به همه ی آنها رسیدگی کند. برای مثال، در حالی که معلم به دانش آموزی در انجام دادن تمرین کمک می کند، باید بر دیگر امور کلاس نظارت داشته باشد، به درخواست سایرین برای راهنمایی پاسخ دهد، کلاس را اداره کند و مساله زمان را در نظر داشته باشد. به هنگام بحث در کلاس، معلم باید به پاسخهای دانش آموزان گوش داده مراقب نشانه هایی از فهمیدن یا اشکال داشتن آنان باشد و در همان حال، باید آهنگ و پیشرفت بحث را در نظر گین، به ترتیب انتخاب دانش آموزان برای پاسخگوئی به سئوالها توجه کند، مربوط بودن و درستی و کیفیت پاسخها را ارزیابی و بر پیشرفت منطقی درس توجه کند. هنگامی که کلاس به گروههای کوچک تقسیم می شود، تعداد رخدادهای همزمان افزایش می یابد و مسئولیت معلم زیادتر می شود.

3- فوری بودن: رخدادهای کلاس با سرعت وقوع می یابند، به طوریکه بررسی ها نشان داده اند که هر معلم طی یک روز با 500 رخداد در کلاس روبرو است یا به طور متوسط، هر ساعت در حدود 16 دفعه دانش آموزان را در حضور همه با تشویق یا ملامت ارزیابی می کنند که تعداد آنها در روز به 87 و در سال به 16 هزار دفعه می رسد. لذا معلمان فرصت اندکی دارند تا قبل از عمل، بیندیشند.

4- غیرمنتظره بودن: اغلب رخدادهای کلاس، به صورت غیرقابل انتظار پدید می آیند. حواس پرتیها و قطع شدن سخنان معلم هم به طور مکرر روی می دهند. همچنین، رخدادهایی که توام با یکدیگر روی می دهند و به دشواری می توان پیش بینی کرد که فعالیت کلاس، در یک روز معین و با گروه ویژه ای از دانش آموزان، چگونه پیش خواهد رفت.

مهارت های مدیریت در کلاس

مدیریت عبارت است از عمل تاثیر گذاری بر افراد به طوری که از روی میل و علاقه برای هدفهای گروهی تلاش کنند. مدیر آموزشی کسی است که دیگران را از لحاظ افکار، احساسات، رفتار و کردار تحت تاثیر قرار دهد و در انجام دادن وظایف آموزشی و تربیتی آنها را یاری کند.

مدیران مربی باید دارای مهارت های ذیل باشند:

1- توانایی در نتیجه و تحلیل راههایی که از طریق آن بتوان عملکرد و تواناییهای فراگیران را بهبود بخشید. در این زمینه مربی با نظارت همه روزه در کارهای عملی فراگیران، عملکرد آنها را اعتلامی بخشد.

2- مربیان نباید فراگیران را تنها به عنوان شنونده در کلاس تلقی کنند بلکه باید به شخصیت آنها احترام بگذارند. اگر فراگیر به عنوان یک انسان منحصر به فرد مورد توجه قرار گیرد عملکرد بهتری از خود نشان می دهد.

3- توانایی در ایجاد محیطی سازگار مربی باید هر نوع مانع موجود بر سر راه پیشرفت فراگیر را از میان بردارد و برای او محیطی ایجاد نماید که عملکرد او را بهبود بخشد. در این مورد مدیریت کلاس می تواند اقدامات ذیل را انجام دهد:

الف- ایجاد محیطی که فراگیران بتوانند در آن به راحتی ابراز نظر کنند.

ب- تشویق و ترغیب فراگیران.

ج- ایجاد شرایطی که فراگیران بتوانند به راحتی مسائل را یاد بگیرند و توجه لازم را کسب کنند.

شیوه های مدیریت در کلاس

- مدیریت سوکوبگرانه در کلاس:

در این شیوه مدیر کلاس خواستار اجابت بی چون و چرای فراگیران است و معتقد است که هر چه او در کلاس می گوید درست است و همه باید آن را انجام دهند و سئوالی نکنند.

مدیریت آمرانه در کلاس:

در این شیوه مدیر کلاس فراگیران و کارآموزان را در یک مسیر قرار می دهد یعنی سعی دارد فراگیران را در راستای یک دیدگاه بسیج کند تا به نتیجه لازم در کلاس برسد.

- مدیریت پیوند گرا در کلاس:

در این شیوه مدیر کلاس تعهدات، قید و بندها و هماهنگی های عاطفی بین فراگیران در کلاس ایجاد می کند. به نظر این مدیران؛ کارآموزان و فراگیران مهترین عامل پیشرفت کشور به شمار می روند و باید در تعلیم و تربیت و آموزش آنها نهایت دقت را به کار برد.

- مدیریت دموکراتیک در کلاس:

در این شیوه مدیر کلاس سعی می کند یک نوع همکاری و توافق در بین کارآموزان و فراگیران را از طریق مشارکت دادن در حل مسائل و اظهار نظر در مورد موارد تدریس شده در کلاس به وجود آورد تا کلاس آموزش پرمحتواتر و موثرتر باشد.

- مدیریت مربیگری در کلاس:

در این شیوه مدیر کلاس کارآموزان و فراگیران را برای آینده پرورش می دهد او فرصتی فراهم می آورد تا فراگیران و کارآموزان جدیدترین تکنولوژی و اطلاعات را فرا گیرند.

مهارتهای مورد نیاز در مدیریت کلاس:

مدیریت زمان و امکانات موجود در مدرسه:

یکی از زمینه های مدیریت معلم در مدرسه و کلاس برای ایجاد محیط یادگیری اثربخشی، استفاده ی صحیح از منابع با ارزش و امکانات موجود در مدرسه و نیز مدیریت آنهاست. در میان عوامل و امکانات موجود در مدرسه، دو چیز در اختیار معلم است، یکی زمان (وقت) و دیگری فضا و امکانات مدرسه و کلاس درس.

مدیریت زمان در کلاس بسیار مشکل است و استفاده صحیح از وقت به آگاهی از برنامه ی درسی، اصول و روشهای یاددهی. یادگیری و مهارت اداره کردن کلاس نیاز دارد. در امر تدریس، زمان منبعی است که به همراه سایر منابع، موجب یادگیری دانش آموز می شود. جان بی. کرول در مقاله ای با عنوان الگویی از یادگیری تحصیلی پنج عامل موثر برای استفاده صحیح از وقت را مشخص کرده است که سه عامل درونی است و به دانش آموز مربوط می شود و دو عامل بیرونی است که عبارتند از

1- استعداد یا مدت زمانی که دانش آموز در شرایط مطلوب برای یادگیری نیاز دارد.

2- توانایی فهمیدن آموزشی که به دانش آموز ارائه شده است.

3- پشتکار یا مدت زمانی که دانش آموز تمایل دارد برای یادگیری صرف کند؛

4- کیفیت آموزش

5- فرصت یادگیری.

کرول بر این باور است که کیفیت آموزش به این عوامل بستگی دارد: واضح بودن توضیحات معلم درباره ی تکالیف، کافی بودن آنها، توالی و فواصل آنها را اینکه چگونه به نیاز دانش آموز ویژگیهای او توجه شود. الگوی کرول همچنین نشان می دهد که عامل پشتکار، هر چند جزء ویژگی دانش آموز است، می تواند به وسیله معلم و کیفیت آموزش تغییر یابد و دانش آموز نیز به داشتن پشتکار بیشتری ترغیب شود.

یکی از مشکلترین مسائل معلم در خصوص زمان، مدتی است که دانش آموز برای یادگیری بدان نیاز دارد. کرول در الگوی تجدید نظر شده و کاملتر خود نشان می دهد که مدت زمان مورد نیاز به داشتن اطلاع از تواناییها و استعدادهای دانش آموزان تکلیف درسی بستگی دارد و نشان می دهد که استفاده از زمان به وسیله معلم، عمل ساده ای نیست.

اصول و فنون آماده سازی و ایجاد انگیزه:

آماده سازی و ایجاد انگیزه که به هنگام تهیه طرح درس و ارائه درس در کلاس به کار می رود فعالیتی است که معلم سعی می کند بین تجربه های قبلی و انتظارات و نیازهای دانش آموزان با هدفهای آموزشی کلاس ارتباط معنی دار برقرار کند.

معلم پیش از آنکه مطلب اصلی را به دانش آموزان ارائه کند، باید ذهن و حواس آنان را برای آموختن درس جدید آماده کند. به طور کلی هدف از آماده سازی و ایجاد انگیزه عبارت است از: تمرکز حواس دانش آموزان، معرفی ضمنی و غیرمستقیم موضوع درس، ایجاد علاقه، انگیزه و کنجکاوی در دانش آموز برای یادگیری مطلب جدید که سرانجام، نتایجی بدین شرح را در برخواهد داشت:

1- دانش آموزان را برای شرکت فعال در کلاس درس آماده می کند.

2- در مرحله ی آماده سازی، دانش آموز از هدف درس آگاهی می شود و درس برایش معنی و مفهوم می یابد.

3- آماده سازی، موجب یادآوری آموخته های قبلی دانش آموز می شود و نادانسته ها را به دانسته ها پیوند می دهد؛ هر و رویادآوری این آموخته ها، در دانش آموز احساس نیاز به دانستن مطالب جدید را برمی انگیزاند.

4- آماده سازی، علاقه و شوق یادگیری ایجاد می کند.

5- آماده سازی، توجه دانش آموزان را، از درس جلسه ی قبل که ممکن است از درس فعلی متفاوت باشد، به مطلب جدید جلب می کند. برای مثال، اگر دانش آموزان در جلسه ی قبل، درس ریاضی داشته اند و درس جدید جغرافیات، با آماده سازی، ذهن آنها از درس قبلی به درس فعلی معطوف می شود.

مطالب آماده سازی:

به طور کلی، باید مطلب آماده سازی طوری انتخاب شود که معلومات و تجربه های قبلی دانش آموزان را به  درس جدید پیوند داده ارتباط معنی داری بین آنها برقرار کند. چنانچه، بیشتر آزمونی از دانش آموزان به عمل آمده باشد، نتیجه ی سران می تواند یکی از مطالب آماده سازی باشد. خلاصه ی درس قبلی، حکایت، شعر و ... می توانند مطالب مناسبی برای آماده سازی باشند.

روش آماده سازی دانش آموزان:

برای آماده سازی دانش آموزان نمی توان از پیش روش خاصی معین کرد؛ زیرا انتخاب روش به هدف درس، موضوع درس و موقعیت موجود بستگی دارد و تا حدود زیادی ابتکاری است. برای مثال، معلم می تواند برای شروع درسی که درباره میوه است، سیبی را از کیف خود بیرون آورد و از دانش آموزان سئوال کند: این چیست؟ با این عمل، کنجکاوی دانش آموزان تحریک می شود و یکی از آنان جواب می دهد: این سیب است. سپس معلم سئوال می کند: سیب چیست؟ و دانش آموز پاسخ می دهد: سیب یک میوه است. بعد معلم می تواند بپرسد: میوه چیست و چه مشخصاتی دارد؟ و با این آماده سازی مطالب اصلی را ارائه می دهد.

یادآوری درس قبل، گفتن داستان و کوتاه، خواندن شعر، نمایش عکس و .... نمونه هایی از روشها و فنون آماده سازی هستند؛ که زمان آماده سازی آن، باید حتی الامکان کوتاه باشد.

جمعبندی:

جمعبندی عبارت است از اعمال یا گفتار معلم که او خود، انرا طراحی می کند تا ارائه مطلب درسی را به نتیجه و پایانی مناسب برساند. منظور از جمعبندی، نتیجه گیری مطالبی است که معلم یا دانش آموزان پس از پایان درس ارائه می دهند کلیه مراحل و فعالیتهایی که در فرآیند تدریس انجام می شوند، بدون یک جمعبندی مناسب، در حقیقت همانند حلقه های زنجیری گسسته از یکدیگرند.

هدفهای جمعبندی:

جمعبندی مورد یا مواردی از هدفهای زیر را در بردارد:

1- تمرکز بخشیدن حواس دانش آموزان بر آموخته ها

2- پیوند دادن یک مرحله از یادگیری به مراحل دیگر یادگیری

3- ایجاد حس موفقیت و مهارت در دانش آموزان

4- پایان دادن به یک واحد کاری طولانی یا کوتاه

5- تسهیل در امر یادگیری یک مفهوم یا اصل جدید

6- پایان دادن به بحثهای کلاس

7-  پایان دادن به انواع فعالیتهای درسی.

تمرکز بخشی

عواملی وجود دارند که در امر تدریس معلم اخلال ایجاد می کنند از این رو یکی از وظایف مهم او این است که عوامل فعل را با فنون ویژه ای برطرف کند. در اینجا چند نمونه از فنونی که برای جلب توجه دانش آموزان و تمرکز بخشیدن به حواس آنان به کار می روند معرفی می شوند:

1- توجه به نقش صدا و بیان معلم به هنگام تدریس: بدیهی است صدای جالب و مناسب با موضوع درس، صدای صمیمی دلچسب و دوستانه در مقایسه با صدای خشن، تند، گوشخراش، نامفهوم و ... در امر یادگیری و جلب توجه دانش آموزان نتیجه ی یکسانی نخواهد داشت؛ ممکن است دو تحریک موضوع را با دو صدای مختلف ارائه کنند اما اثر آنها در یادگیری متفاوت باشد. بنابراین صدا نقش موثری در ایجاد ارتباط بین معلم و دانش آموز دارد که توجه به آن، میزان بهره گیری از فرایند آموزشی را افزایش می دهد. خصوصیات صدای خوب عبارت است از: در خود فهم باشد رسا و دلنشین باشد، آهنگ (تن) صدا متغیر بوده و یکنواخت و کسل کننده نباشد، حالتهای عاطفی صدا رعایت شده؛ هر جمله به اقتضای معنا و ساخت دستوری آن بیان شود، یعنی جمله های سئوالی، خبری، منفی، تاکیدی و .... هر کدام به صورت خاص خود بیان شود و صدا با موقعیت مکانی شنوندگان مطابقت داشته باشد، به طوریکه همه صدای معلم را بشنوند.

2- حرکت در کلاس: جابه جایی و حرکت معلم در کلاس یکی از فنونی است که توجه دانش آموزان را به خود جلب می کند و موجب برقراری ارتباط بهتر با آنان می شود.

3- توجه دادن کلامی و غیرکلامی: با استفاده از حرکات کلامی و غیرکلامی می توان توجه دانش آموزان را به سخنان معلم جلب کرد، نمونه های کلامی، به تابلو نگاه کنید، چه کسی جواب این سئوال را می داند. نمونه های غیرکلامی: استفاده از چوب اشاره، تکان  دادن دست یا سر به مقاصد مختلف.

نمونه های کلامی و غیرکلامی: کوبیدن رو تخته (با گچ) و تاکید با صدای بلند که برای مثال، معلم می گوید حرف اصلی در اینجاست.

4- ایجاد تنوع در برقراری رابطه بین افراد کلاس: معلم با ایجاد تغییر در شکل رابطه ی متقابل بین افراد کلاس می تواند توجه دانش آموزان را به جریان تدریس جلب کند. در کلاس درس معمولاً روابطی چنین ایجاد می شود: معلم با دانش آموز، معلم با دانش آموزان، دانش آموز با دانش آموز، دانش آموز با دانش آموزان و گروهی از دانش آموزان با گروه دیگری از آنان.

5- سکوت: سکوت نیز یکی از فنونی است که می توان حواس دانش آموزان را به تدریس معلم تمرکز بخشد. سکوت بنا به موقعیت و تشخیص معلم می تواند چند ثانیه یا بیشتر طول بکشد.

6- به کارگیری حواس مختلف: معلم با توجه به موضوع درس و در نظر گرفتن موقعیت می تواند از حواس بینایی، شنوایی، بویایی و چشایی استفاده و از این رو نیز توجه دانش آموزان را به درس کلاس جلب کند. برای مثال، نشان دادن یک عکس، آویختن نقشه ی جغرافیا به دیوار، تشخیص تفاوت فرعی و زبری اشیاء با لمس کردن، تشخیص بوی آمونیاک با بوئیدن موجب تمرکز بخشی می شوند.

برقراری انضباط در کلاس:

در این مبحث، راهبردهای کلاسداری به معلمان معرفی می شوند تا آنها را در مدیریت کلاس و کنترل گروهی دانش آموزان به کار برند.

1- جلب توجه: پیش از آغاز تدریس باید مطمئن شوید که توجه همه ی افراد کلاس را جلب کرده اید. هنگامی که دانش آموزان مشغول صحبت کردن با یکدیگرند. تدریس نکنید. معلمان کم تجربه، گاهی اوقات تصور می کنند که با شروع تدریس، کلاس ساکت می شود و دانش آموزان هم سکوت می کنند، هر چند در مواردی ممکن است این عمل نتیجه بخش باشد، اما دانش آموزان به طور معمول تصور می کنند که معلم درصدد مقابله با سر و صدای آنان است یا اینکه از نظر معلم، صحبت کردن دانش آموزان اشکالی ندارد. همچنین معلم در ساکت کردن دانش آموزان نباید بلند صحبت کند؛ زیرا نه تنها نیروی زیادی را از معلم می گیرد، بلکه نشانه آن است که معلم بی توجهی آنان را می پذیرد و صحبت کردن به هنگام تدریس  را مجاز می داند.

بنابراین، فن جلب توجه بدین معناست که معلم قبل از شروع درس، توجه دانش آموزان را به درس معطوف دارد و خود، سکوت کند و منتظر بماند تا همه ساکت شوند، سپس تدریس را آغاز کند؛ این سکوت معلم اثربخش است، زیرا کنجکاوی دانش آموزان را برمی انگیزاند و آنان نیز ساکت می شوند. ادامه ی سکوت معلم، پس از اینکه افراد کلاس به طور کام ساکت شدند، برای 5 تا 10 ثانیه کافی است. پس از آن، معلم، باید درس را با صدای آهسته تر از حد معمول آغاز کند. معلمی که با صدای ملائم صحبت می کند، اغلب کلاسی ساکتتر و آرامتر از معلمی دارد که با صدای بلند درس می دهد.

2- نظارت کردن: این فن همان حرکت کردن معلم در کلاس و سر زدن به فرد فرد دانش آموزان و نظارت بر تکالیف آنان است، معلم باید دو دقیقه پس از آنکه دانش آموزان ، نوشتن تکالیف خود را آغاز کردند اقدام کند و مطمئن شود که هر فرد کار خود را درست شروع کرده، نام خود را بالای ورقه نوشته است. تاخیر در دقیقه ای معلم در این امر اهمیت دارد. زیرا در طی آن برای دانش آموزان سئوالهایی مطرح می شوند که با اشتیاق خواستار راهنمایی معلم می شوند در صورت لزوم، معلم به طور فردی دانش آموزان را راهنمایی و با صدای آهسته با آنان صحبت می کند، این عمل سبب می شود دانش آموزانی که کار خود را شروع نکرده اند، با مشاهده ی رفتار معلم بلادرنگ بدان بپردازند و افرادی هم که در شروع این فعالیت طفره می روند. وادار به انجام دادن آن شوند. در این فن، معلم در حین فعالیت دانش آموزان با صدای بلند مطلبی را برای بیان نمی کند، مگر اینکه تشخیص دهد که بیشتر افراد کلاس نیاز به راهنمایی دارند. به طور کلی، دانش آموزان از توجه فردی معلم به آنان خشنود می شوند و به آن ارج می نهند.

خلاصه:

مدیر کلاس در واقع یک راهنمای خوب است برای فراگیران کلیه امور در کلاس درس باید با مشارکت فراگیران انجام شود و آنها در امر یادگیری فعال باشند. روشن است هر قدر مشارکت فراگیران در فعالیتهای کلاس بیشتر باشد، مهارتهای گوناگون در وجود آنها رشد یافته و آنان به خود متکی می شوند و اعتماد به نفس فراگیران بیشتر می گردد.

با توجه به این اصل که کلاس درس یک سازمان اجتماعی است، رسیدن به اهداف مورد نظر در سایه ی برنامه ریزی، سازمان دهی، به کار گرفتن و هدایت و هماهنگی و نیز کنترل صورت می گیرد که مدیر کلاس باید در زمینه ای موارد آگاهی و مهارت لازم را داشته باشد. بنابراین منظور از رهبری و مدیریت کلاس، کار کردن با فراگیران، ایجاد نظم و آرامش و تامین یک فضای مناسب آموزشی برای فراگیران می باشد که در آن شرایط فراگیران به سوی اهداف مطلوب رهبری می شوند.