مشکلات املا

 روش هایی برای املا گفتن در مقطع ابتدایی

1)      استخراج کلمات دشوار و مرتب کردن آنها به ترتیب حروف الفبا

2)      هر گروه یک متن املاء با کمک تمام اعضای گروه خود می نویسد و معلم املای همه گروهها را جمع آوری کرده و می خواند سپس یا بهترین دیکته به کل کلاس گفته می شود و یا از هر گروه یک پاراگراف انتخاب کرده و دیکته تلفیقی تهیه کرده و به کل کلاس، دیکته می گوییم. در این صورت متن دیکته را بچه ها انتخاب کرده اند.

3)       دانش آموزان را گروه بندی می کنیم و سپس هر گروه متن دیکته ای را می نویسد و برای گروه دیگر می خواند تا آن گروه بنویسد. دیکته گروه به گروه نام دیگر این دیکته است... 

     برای دیدن بقیه روشها به ادامه مطلب مراجعه نمایید.

4)      در مواقعی که شاگردی ضعیف است و در املا پیشرفت چندانی ندارد، می توان دانش آموز ضعیف را کنار دانش اموزی قوی نشاند تا بعضی از لغات را که برایش مشکل است، با مشورت بنویسد. در نتیجه دانش آموز ضعیف، هم آن لغت را به خوبی به ذهن می سپارد و هم با افت نمره به طور مکرر مواجه نمی شود. البته این روش نباید به طور تکراری و همیشگی باشد.

5)      در هنگام تصحیح کردن املا، معلم صحیح لغات را نمی نویسد و دانش آموزان خودشان درست لغات را از کتاب پیدا می کنند و بعد معلم به آن املا نمره می دهد. یعنی، ابتدا دور کلمات اشتباه خط کشیده می شود و صحیح آن را بچه ها می نویسند و معلم به صحیح نوشتن آنها نمره می دهد.

6)      روش دیگر این است که معلم بهتر است متن دیکته را قبل از املا برای بچه ها بخواند، ولی بچه ها چیزی ننویسند و تنها گوش دهند.

7)      بعد از املا باید متن مجددا خوانده شود، یعنی در هر املا کل متن باید سه بار خوانده شود.

8)      در صورت دیگر املا، می توان شفاهی دیکته را خواند و بچه ها لغات مهم آن را هجی کنند و در هوا بنویسند.

9)      نوع دیگر املا می تواند چنین باشد که شاگرد پشت سری، کلمات را روی پشت فرد جلویی بنویسد و شاگرد جلویی از روش حرکت انگشتی فرد عقبی بتواند لغات را بفهمد و بنویسد، که این یک نوع بازی و املا است.

10)   در روش دیگر به بچه ها گفته می شود که روزنامه با خود به کلاس بیاورند و لغات را ببرند و از لغات بریده شده یک بند املا برای معلم درست کنند و بروی ورقه بچسبانند. این روش را می توان به صورت گروهی نیز انجام داد.

11)   می توان متن املایی را به صورت پلی کپی بدون نقطه، بدون تشدید و یا به صورت لغات ناقص به دانش آموزان داد تا آنان در جای مناسب نقطه بگذارند یا تشدید قرار دهند و یا لغات ناقص را کامل کنند.

12)   می توان دیکته را به صورت لغات صحیح و غلط در کنار هم قرار داد تا بچه ها کلمه غلط را خط بزنند.

13)   روش دیگر املا می تواند به صورت تصویری باشد. یعنی، شکل را به دانش آموزان بدهیم تا آنان املای صحیح آن را بنویسند. (در پایه اول و دوم)

14)   املای تقویت حافظه: بدین صورت که معلم متنی را روی تخته می نویسد و سپس متن را برای دانش آموزان می خواند و سپس روی نوشته هایش روی تخته پرده می کشد و بچه ها باید هر آنچه از متن فهمیده اند بنویسند. سپس معلم پرده را از تخته بر می دارد و بچه ها متن خود را با متن تخته مقایسه می کنند و به خود امتیاز می دهند.

15)   روش دیگر، می تواند استفاده از آینه باشد که کلمات را برعکس بنویسیم و بچه ها با آینه درست آن را بنویسند و یا صحیح آن را بخوانند.

16)   دیکته آبی: روش کار این است که، بچه ها به صورت انفرادی یا گروهی با خود آب پاش به مدرسه می آورند و با آب دیکته را روی زمین می نویسند و گروهی نوشته های خود را تصحیح می کنند.

17)   از روشهای موجود در تصحیح املا این است که دانش آموزان با اشتباهات خود جمله بسازند و یا دیکته به صورت جمله سازی از لغات مهم درس باشد.

18)   دانش آموزان کلمات مهم یا مشکل درس را روی پارچه بنویسند و سپس با خمیر یا نخ و سوزن کلمات را بسازند و یا بدوزند که در این صورت هنر و بازی توامان می شوند. (یادگیری تلفیقی)

19)   دانش آموزان از اشتباهات خود در املا کلمات هم خانواده، متضاد و یا هم معنا بنویسند.

20)   برای آشنایی دانش آموزان با انواع صداها و لهجه ها در هنگام دیکته گفتن و از این که بچه ها تنها به صدا و لحن معلم خود خو نگیرند، معلم می تواند از اطرافیان خود بخواهد تا متن املا را بر روی نوار بخوانند و صدای خود را ضبط کنند و سپس آن متن را به کلاس بیاورد و بچه ها از روی آن نوار دیکته بنویسند تا در هنگام ارزشیابی پایانی و یا هر زمان دیگر بچه ها دچار مشکل نشوند.

21)   همکاران معلم می توانند در املاهای کلاسی جای خود را تعویض کنند و به بچه های کلاسهای دیگر املا بگویند تا بچه ها با انواع صداها و لحن و گویش در دیکته آشنا شوند.

22)   دانش آموزان می توانند به والدین خود دیکته بگویند و والدین در املای خود چند کلمه را اشتباه بنویسند تا بچه ها آنها را تصحیح کنند و به پدر و مادر خود نمره دهند.

23)   بچه ها می توانند به معلم خود دیکته بگویند. هر گروه یک پاراگراف به معلم بگوید و در انتها گروهها ورقه معلم را تصحیح کنند و یا هر گروه پاراگراف مخصوص به خود را تصحیح کند. البته بهتر است معلم چند کلمه را عمدا اشتباه بنویسد.

24)   برای والدین بی سواد، فرزند می تواند صدای خود را ضبط کند و از روی صدای خود به خودش دیکته بگوید یعنی صدای ضبط شده ی خود را جایگزین صدای اولیای خود که بی سواد هستند، نماید.

25)   یکی دیگر از روش ها برای تصحیح املا این است که میتوان املا را به بچه ها داد تا تصحیح کنند، ولی در نهایت نمره نهایی را معلم بدهد یا دانش آموزان تصحیح کننده با مداد کنار دفتر فرد، نمره بگذارند و بعد معلم نمره خود را با نمره ای که دانش آموزان داده مقایسه کند.

26)   معلم لغاتی را بروی مقوا می نویسد و مقوا را به تخته نصب می کند و زمان کوتاهی وقت می دهد تا دانش آموزان کلمات را به دقت نگاه کنند و سپس مقوا را جمع می کند. در اینجا بچه ها هر آن چه از لغات در ذهنشان مانده است را می نویسند و معلم لغات و کلمات آنان را تصحیح می کند تا دقت آنان سنجیده شود.

27)   دانش آموزان املا را در هوا بنویسند و معلم در هوا تصحیح کنیم، نه با قلم بر روی کاغذ.

28)   معلم می توان املا را بر روی چندین کارت بنویسد و این کارت ها را بین گروهها تقسیم کند تا تمام گروهها کارتها را ببینند و سپس کارتها را جمع کرده و از روی آنها دیکته بگوید.

لازم به تذکر است که روش های املا که به عنوان نمونه بیان گردید را نباید به عنوان روش واحد تلقی کرد، اگر هر روشی بیشتر از اندازه استفاده گردد، ارزش آموزشی خود را از دست می دهد. لذا اگر معلم بنا به ضرورت و در نظر گرفتن تنوع، روشهای متنوع املا را به کار گیرد نتیجه مفیدی عاید دانش آموزان خواهد شد.

مشکلات نوشتن املا

١-تلفظ صحیح کلمه ها و ترکیب های درس 2-روان و رسا خوانی متن درس 3-به کاربردن کلمه های درس در جمله 4-تعیین تعدادی حروف جهت پیدا کردن کلماتی که دارای این حروف هستند ازمتن درس توسط دانش آموز 5-به کاربردن وضعیت نوشتن نقطه نسبت به شکل حروف یعنی محل قرارگرفتن نقطه در پایین یا بالا و تعداد نقطه 6-به کارگیری صحیح نشانه ی تشدید در کلمات مشدد درس تا ویژگی نوشتاری این کلمات در ذهن دانش آموزان تثبیت گردد . 7-به کارگیری حروف چند شکل و یک صدا در کلمات که یک دسته از آن ها حرف (( س ، ص ، ث )) هستند که در زبان فارسی یک گونه صدا دارند . 8-یادداشت کردن اشتباهات املائی دانش آموزان به منظور آموزش جبرانی آن ها در فرصت های مناسب مانند جمله سازی 9-شناخت کلمات مخالف ، هم معنی و هم خانواده های درس 10-دادن تمرین های متفاوت جهت شمارش دندانه ها 11-ساختن کلمات ترکیبی جهت تقویت املاء 12-گفتن املاء پای تخته از کلمه هایی از درس که ارزش املائی دارند . ۱۳-پیدا کردن املای صحیح کلمات از روی کتاب  توسط دانش آموز 14-در صورت امکان موقع تصحیح نمودن املاء ، دانش آموزان را انفرادی نزد خود فراخوانده تا به غلط املائی خود توجه کنند . 15-در قرائت املاء ، جملات از هم گسیخته و بی ربط ( کلمه به کلمه ) گفته نشود و به صورت جمله بیان شود . 16-متن املائی را که می خواهیم به دانش آموز بگوییم ، انتخاب می کنیم و یک بار می خوانیم تا دانش آموزان ارتباط معانی کلمات و مضمون کلی مطلب را درک کنند وبرای نوشتن املاء آمادگی کامل را کسب نمایند . 17-تقویت تندنویسی در بعضی از دانش آموزان 18-استفاده کردن از شیوه های گوناگون متن املاء 19-افزایش گنجینه لغات 20-ایجاد انگیزه در دانش آموزان نسبت به یادگیری درس املاء

، بازخوردهای توصیفی در مورد دانش آموزان در حد انتظار

فرزند خوبم، از خط زیبایت لذت بردم.

پسر نازم، هزار آفرین به تو که مشقت را زیبا نوشتی.

آفرین به تو که تکالیفت را بدون اشکال و کامل انجام دادی.

پسرم (دخترم) تحقیق شما جالب و خواندنی بود.

آفرین پسرم در نوشتن تکالیف دقت کامل داشتی.

بازخوردهای توصیفی در مورد دانش آموزان نزدیک به انتظار

پسر (دختر) خوبم، سعی کن جواب سوال ها را با دقت و خوانا بنویسی.

از اینکه رونویسی شما هر روز بهتر می شود خوشحالم.

تلاش شما قابل تقدیر است.

از اینکه اشتباهات قبلی را تکرار نکردی و کلمات را با دقت و درست نوشتی خوشحالم.

خوشحالم که خوش خط نوشتی ولی اگر دقت کنی، دندانه ها را جا نمی اندازی.

صد آفرین دختر (پسر) باهوشم، اگر کمی حواست را جمع می کردی تشدید ها را جا نمی انداختی.

از دیدن نقاشیت لذت بردم، اما سعی کن مرتب تر رنگ کنی.

از اینکه هر روز پیشرفت می کنی خوشحالم.

توانایی تو در دیکته بهتر شده، سعی کن اینطور بمانی.

امروز موفق شدی دیکته ات را بدون غلط بنویسی. بهتر است کلماتی که دور آنها را خط کشیده ام زیبا تر بنویسی.

تمرینات ریاض را درست حل کردی، فقط سعی کن اعداد را زیباتر بنویسی.

در نوشتن به معنای کلمه هم توجه کن.

دخترم (پسرم) سرکش یادت نره چون معنای کلمه عوض می شود.

 بازخوردهای توصیفی در مورد دانش آموزان نیازمند تلاش بیشتر

 پسرم (دخترم) در زمینه تفریق نیاز به تقویت داری.

فرزند گلم، در رونویسی فاصله و اندازه کلمات را رعایت کن.

با تمرین و روخوانی بیشتر در زمینه املا موفق خواهی شد.

با مطالعه کتاب های قصه و خواندن مجلات کودکان حتما در نوشتن انشا پیشرفت می کنی.

امروز خوب گوش ندادی، به همین دلیل کلمات را زیاد جا انداختی.

آفرین بر تو، پیشرفت خوبی کردی باز هم منتظر کارهای خوبت هستم.

به نظر می رسد در زمینه جمع (تفریق، ضرب و ...) مشکل داری امیدوارم با تلاشت شاهد موفقیت تو باشم.

املای  واژگان با حروف مشخص:

 اهداف :

·        تقویت مهارت املا

·        تقویت مهارت خواندن  ودرک مفهوم

·        شناخت بیشتر اجزای کلمه

·        آشنایی بیشتر با کلمه های دارای حروف هم صدا

·        پرورش دقت و توجه در نوشتن

·        ترویج روحیه مشارکت وفعالیت گروهی

·        توجه به وجه آموزشی املا

توضیح چگونگی اجرا:

1- گروه بندی دانش آموزان  (اعضای گروه 2-3 نفری )

2- تهیه کارت های طبق نمونه با توجه به شناسه های هر حرف به تعداد گروها

نا گروه:
	س	ث		ص

نا گروه:
	ح	ه

  1-   کارت ها را به گروه ها تقسیم می کنیم و از آنها می خواهیم  که کلمه هایی را بنویسند که حرف آن مثل بالای جدول باشد.

2-   کارت ها بین گروه ها ردل بدل می شود تا همه از کلمه های دیگران با اطلاع شوند

3-   این املا فقط در مورد حروف( س ، ح ، ض، ص، ق ، ع ، ط) قابل اجرا خواهد بود

 4- کلمات در تخته کلاس نوشته می شوند واز آنها متن دیکته تهیه می گردد.

املای کلمات دارای ارزش املایی

اهداف:

1-   تقویت املا نویسی

2-   پرورش دقت و توجه

3-   تقویت حافظه ی دیداری

4-   افزایش گنجینه ی واژگان

5-   شناسایی و رفع مشکلات املایی دانش آموزان

شرح فعالیت:

1-   گروه بندی دانش آموزان و تقسیم بندی دروس مورد نظر در بین گروه ها

2-   از گروه ها خواسته می شود که از دروس مورد نظر کلمات مهم را استخراج کنند

3-   گروه ها کلمات مهم را در کارت هایی در ابعاد 10×12 می نویسند

4-   تمامی کارت های نوشته شده در یک جدول بزرگ مانند جدول الفبا چسبانده می شود.

حاضر	احترام	انتظار
حقیقت	مقصود	تبلیغ
رضایت	مسجد الحرام	آغاز

 5-   جدول کامل شده در دید دانش آموزان نصب می شود

6-   از دانش آموزان خواسته می شود یکی یکی به کنار تخته بیایند و معلم کلماتی را در تخته بنویسند سپس آن را در جول پیدا کرده و با صدای بلند برای کلاس بخوانند.

 اهداف املای گروهی:

* تقویت مهارت املا ودرست نویسی کلمه ها

* تقویت مهارت خواندن

* افزایش دقت و توجه دانش آموزان

* ترویج مشارکت و فعالیت گروهی

* تقویت روحیه پژوهشگری

* توجه ویژه به وجه آموزشی املا

توضیح چگونگی اجرای املای گروهی:

الف – گروه بندی دانش آموزان

ب- از هر گروه به نوبت یک نفر به پای تخته می رود و اعضای گروههای دیگر کلمه ها ویا جملاتی را می گویند و فرد آن رادر تخته می نویسد.

ج- به منظور مشارکت دادن همه ی دانش آموزان کلاس ،آنها نیز کلمه ها و جملات را در دفتر خود می نویسند.

د – به اعضای هر گروه اجازه داده می شود که نماینده ی گروه را در نوشتن درست کلمه ها یاری کنند.

ه – کلمات نوشته شده توسط اعضای گروه دیگر تصحیح می گردد.

و – این فعالیت برای تمام گروه ها اجرا می گردد.

 6-   املای پای تخته :

 اهداف:

1-   تقویت مهارت گوش دادن

2-   پرورش مهارت املا نویسی

3-   تقویت مهارت خواندن

4-   پرورش دقت و توجه به شکل املایی کلمه ها

5-   کشف و رفع اشکالات املایی دانش آموزان

 شرح فعالیت:

الف – معلم تخته کلاس را به چند قسمت تقسیم می کند مثل :

نفر 1	نفر2	نفر2

 ب- ازچند دانش آموزخواسته می شود   به پای تخته بیایند و جمله یا کلماتی را که معلم می گوید را بنویسند.

ج- سایر دانش آموزان نوشته ها را بررسی و قضاوت می کنند.

د- دانش آموز پس از نوشتن کلمه ای که معلم می گوید ،به نوشته های دیگران نگاه می کند  وبا نوشته های خود مقایسه می کند.تا نواقص خود را بر طرف نماید.

7-   املای توضیحی در تخته ی کلاس

اهداف:

 الف – مرور دروس خوانده شده

ب- افزایش دقت و توجه دانش آموزان

ج- افزایش دقت دانش آموز در نوشتن شکل درست کلمه و حروف

د – شناسایی و رفع مشکلات املایی

 شرح فعالیت:

  1- معلم در تخته ی کلاس چند کلمه را می نویسد مثل:

 -   پس از نوشتن کلمات معلم با طرح پرسش هایی نظیر:

-        کلمه ای که ع و تشدید دارد

-        کلمه ی دوبخشی که ص دارد

-        کلمه ی ذ دارد

2-       از دانش آموزان می خواهد آن را  یافته و در دفتر خود بنویسند و سپس چند کلمه مثل آن را پیدا کرده و در مقابل کلمه ی مورد نظربنویسند.

3-   معلم نوشته های دانش آموزان را بررسی می کند و توضیحات لازم را ارایه می دهد؛این فعالیت بصورت فردی و گروهی قابل اجرا است