کاغَذ مادهای است پهن و نازک که از فشردن الیاف موادی مانند خمیر چوب، برنج یا کتان درست میشود و بیشتر برای نوشتن و نقاشی به کار میرود. با این همه، از کاغذ برای بستهبندی (مانند کاغذ کادو)، آرایش درونی ساختمان، صافیهای صنعتی و پژوهشی و کارهای دیگر نیز بهره میگیرند.
پیشینه
چینیها نخستین مردمانی بودند که بیش از ۲ هزار سال پیش، کاغذهایی مانند کاغذهای امروزی ساختند. ایرانیان مسلمان شیوهٔ ساختن کاغذ را در سدهٔ نخست پس از اسلام از چینیها آموختند و آن را بهبود بخشیدند. شهر سمرقند برای سالها بزرگترین مرکز ساختن و خرید و فروش کاغذ بود. سپس، در شهرهای دیگر، از جمله بغداد، دمشق، قاهره، مراکش، جزیرهٔ سیسیل و شهرهای مسلمان نشین اسپانیا، کارخانههای کاغذسازی به راه افتاد.یافتههای باستانشناسی نشان میدهند که از قرن اول میلادی، در چین کاغذ وجود داشتهاست.در سال 105 میلادی، یکی از درباریان، ماده جدیدی را برای امپراطور توصیف کرد که از پارچههای کهنه، پوست درختان، کنف و علف تهیه میشد وروی ان مینوشتند.به مرور زمان، شیوهٔ تهیه کاغذ بهتر شد و ان را با الیاف گیاهانی مانند خیزران میساختند. عربها این محصول را به اروپا بردند ودر سال 1150 میلادی، غربیان نخستین کاغذ سازی را در اسپانیا بنا کردند.ماشین تولید انبوه کاغذ را چینیها اختراع کردند. نخستین اسکناس نیز در سال 1024 میلادی در چین تهیه و مبادله شد.
ساخت کاغذ
الیافی که در ساخت کاغذ بکار میرود معمولاً طبیعی و شامل سلولوز است. بله کاملا درست است
پیرامون واژه
کاغد یا کاغذ کلمهای است پارسی[۱][۲] و ذکر این لغت یا «ورق» در کتب قدیمیه عربی بسیار فراوان دیده میشود. خمیر کاغذ بیشتر از چوب سوزنی برگان ساخته میشود (به دلیل داشتن الیاف طولانی تر)
کاغذ یکی از فراوردهای مهم چوب است. برای ساختن کاغذ ابتدا تنه درخت را به وسیله دستگاه خردکن به خورده چوب تبدیل میکنند.سپس خرده چوبها را به وسیله مواد شیمیایی و روشهای مختلف در برج پخت خمیر تجزیه میکنند و از آنها الیاف سلولوزی به دست میآید که خمیر کاغذ نامیده میشود. از درهم رفتن الیاف سلولوزی و بعد از پرس آنها ورقه کاغذ ساخته میشود.
انواع کاغذ
کاغذ طبق استاندارد های مختلف طبقه بندی می شود. یکی از مهمترین طبقه بندی های بین المللی استاندارد A می باشد. در این استاندارد از A0 که بزرگترین سایز است هرچه عدد بزرگتر می شود ابعاد کاغذ نصف می گردد بطوریکه: A0:84.1*118.9cm
A1:59.4*84.1 cm
A2:42*59.4 cm
A3:29.7*42 cm
A4:21*29.7 cm
A5:14.8*21 cm
A6:10.5*148 cm
سه شکل تامین کاغذ استاندارد در کشور ایران وجود دارد: 1- تولید کنندگان داخلی 2- وارد کنندگان غیر قانونی 3- نمایندگی های اصلی
مقوا
در متن این مقاله از هیچ منبع و مأخذی نام برده نشدهاست.شما میتوانید با افزودن منابع برطبق اصول اثباتپذیری و شیوهنامهٔ ارجاع به منابع، به ویکیپدیا کمک کنید.مطالب بیمنبع احتمالاً در آینده حذف خواهند شد. |
مقوا
مقوا نوعی کاغذ ضخیم میباشد که توانایی حفظ شکل بیشتری نسبت به کاغذ عادی دارد. از آن برای بستهبندی، ساختن کاردستی، لوازم مصرفی با عمر کم و همچنین برای درزبندی و بسیاری کاربردهای دیگر استفاده میگردد.
انواع
استانداردها
نکات اصلی مربوط به استانداردهای مقواهای بهداشتی عبارتند از:
تاثیر ظرف و مظروف از نظر میکروبی و شیمیایی و خطرات: با توجه به جمعآوری کاغذهای بازیافتی در شرایط غیربهداشتی احتمال آلودگیهای متفاوتی وجود دارد که عمدهترین آنها عبارتند از آلودگیهای میکروبی و آلودگیهای شیمیایی.
استحکام بستهبندی جهت حفظ مظروف: دارای استانداردهای متنوعی است که به منظور تعیین کیفیت بستهبندیهای مقوایی تدوین شدهاند که عمدهترین آنها عبارتند از کمینه شقی مقوا با زاویه خمش ۱۵ درجه، کمینه مقاومت به ترکیدن، جرم پایه مقوا و غیره.
چسب مورد استفاده: با توجه به اینکه در صنعت مقواسازی از انواع نشاسته یا مخلوطهای آن استفاده میشود، و چون نشاسته میتواند توسط ریزاندامگان به عنوان ماده غذایی استفاده شود، نظارت و کنترل کیفیت چسب و استفاده از نشاستهٔ مرغوب ضرورت دارد. همچنین میتوان از ترکیباتی چون پلی وینیل استات و پلی وینیل الکل که افزون بر داشتن قابلیت چسبندگی، از آلودگیهای میکروبی نیز میتواند مانع شود، استفاده کرد.
روکش پلیاتیلن: هرچند روکش پلیاتیلن به دلیل تصور حایل میکروبی-شیمیایی بودن ترجیح داده میشود، اما از نظر فودگرید (دارای درجه غذایی) بودن مورد تردید بوده و میتوانند آلودگیهایی را به ماده خوراکی انتقال دهند. همچنین در فرآیند تولید مقوا، ابتدا کاغذ به وسیله لایه پلی اتیلن لامینه شده و سپس با چسب به مقوا چسبانده میشود که این عمل باعث حفظ رطوبت مقوا و درنتیجه رشد ریزاندامگان – بهویژه کپکها و مخمرها – و ایجاد آلودگی میشود. همینطور پلیاتیلن محافظ نبوده و دارای قابلیت نفوذپذیری است.
مواد ضدعفونی مورد استفاده: با توجه به بارآلودگی اولیه کاغذهای بازیافتی، استفاده از موادضدعفونی مناسب و مخصوص این کار الزامی است. ترکیباتی مانند آهک که گاهی به عنوان مواد ضدعفونی مورد استفاده قرار میگیرند، علاوه بر این که وسیع الطیف نبوده ومخصوصا برروی قارچها تاثیر چندانی ندارند با بالابردن PH باعث تخریب زنجیرههای سلولزی و کاهش استحکام مقوا میگردد.
مقواهای پشت طوسی: مقواهای پشت طوسی که استفاده از آنها به خصوص در بستهبندی داروها معمول میباشد از نوع بازیافتی (خارجی) بوده و نظر به بازیافتی بودن آنها و حساسیتهای موجود در رابطه با نوع کاربری آنها استفاده از آنها در بستهبندیهای دارویی از لحاظ قانونی ممنوع میباشد.