برداشت محصول نتیجه زحمات کشاورز در مراحل تهیه و آماده کردن زمین ، کاشت ، داشت می باشد و هر قد راین مرحله دقیق تر و بهتر انجام گیرد سود بیشتری برای کشاورز دارد و او را دلگرم تر و علاقه متد تر به کار کشاورزی می سازد و به زندگی او آسایش و رفاه می بخشد . مسلما برداشت محصول بوسیله ماشین سریع تر و بهتر از وسایل دستی است و به کشاورز فرصت می دهد تا از زمان های صرفه جویی شده برای گسترش سطح کشت و تهیه بذر و بستر خوب استفاده نماید.
عملیات برداشت به مجموعه اعمالی اطلاق می گردد که پس از عملیات داشت شروع شده و به خروج محصول از مزرعه خاتمه می یابد. آنچه محصول خوانده می شود، در گیاهان مختلف متفاوت است. برگ و ساقه یونجه یک محصول است ولی ریشه چغندر قند نیز یک محصول می باشد. نی شکرها و بلال های شیرین هر یک ، محصول به حساب می آید. غلاف و دانه های نخود، محتوی آن، خوشه های گندم و کاه، غده های زیر زمینی ، نیز محصول هستند. به همین سبب ماشین های متنوعی برای برداشت محصولات گوناگون و متناسب با نوع م حصول ساخته شده اند. مضافاً که گاهی برای برداشت یک محصول ممکن است از چندین ماشین بهره گرفته شود. یونجه، نمونه خوبی از این نوع محصول می باشد. ماشین های مختلف برداشت بعضی از محصولات ممکن است سر هم شده و دستگاهی بوجود آمده باشد که چندین عمل را همزمان انجام می دهد. این ماشین ها را کمباین می نامند.
کلمه کمباین به معنی ترکیب می باشد و همان فارسی شده Combine است که از ریشه Combination گرفته شده است و در ماشین های کشاورزی اصولا به وسیله ای گفته می شود که چند کار را به صورت ترکیبی ( در عرض هم یا در طول هم ) به انجام می رساند. ماشین های کمباین در دو گروه ماشین های کاشت و ماشین های برداشت به چشم می خورند و اساسا با افزودن اسمی به آن موضوع فعالیت آن مجموعه ترکیبی مشخص می شود. از جمله این کمباین ها می توان به کمبینات ( ماشین کاشت ) و کمباین هاروستر ( ماشین برداشت ) اشاره کرد که در ذیل به توضیح مختصری در مورد آن ها پرداخته می شود.
1 - کمبینات ها : یک ماشین ترکیبی کاشت است که داراری مخازن بذر و کود و تعدادی ادوات خاکورز می باشد و عملیات خاکورزی و کاشت را تواما انجام می دهد. این ماشین بصورت کششی بوده و عملیات کاشت را سرعت می بخشد. همچنین در خاکورزی ها کم ( کم خاکورزی ) یا بی خاکورزی کاربرد فراوان دارد. این ماشین ترکیبی که در ایران به تازگی بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد به علت حجم کم و کارآیی زیادی که دارد در تسریع و افزایش دقت عملیات کاشت در کشاورزی نقش عمده ای دارد. این دستگاه در ایران به کمبینات معروف است.
به طور کلی ماشین های برداشت عبارتند از :
1-ماشین های برداشت علوفه
2- ماشین های برداشت غلات
3- ماشین های برداشت چغندر، سیب زمینی ، ذرت ، پنبه ، نیشکر و غیره
کمباین :کمباین آخرین نوع ماشین اختراع شده می باشد که ترکیبی از داس، خرمنکوب و ماشین بوجاری است. علاوه بر آن مخزنی برای ذخیره دانه تمیز یا محلی برای اکسید کردن آن دارد.انواع کمباین غلات:کمباین را بر حسب نوع کار، چگونگی تأمین حرکت، ذخیره دانه تمیز و نوع محصول طبقه بندی می شوند.الف) نوع کار:
1) بافه بند که محصول را درو بسته بندی می کند.
2) کمباین که محصول تپه که قادر به کار کردن درمزارع دیم کاری و شیب دار می باشد.
چگونگی تأمین حرکت :الف) دنباله بند که با تراکتور کشیده شده و حرکت ادام های آن از محور تواندهی تأمین می گردد.ب) موتور یدکی که با تراکتور کشیده شده ولی حرکت اندام های آن از موتوری تأمین می شود که روی ماشین نصب است.پ) خودگردان که پیشروی و حرکت اندام ها از موتوری است که روی ماشین نصب شده است.ذخیره دانه تمیز :الف)کیسه ای که دانه تمیز را کیسه می نماید. کیسه ها را پس از پر کردن، کارگر به سطح زمین می ریزد تا بعداً از سطح مزرعه جمع آوری شوند.ب)انباره ای که دانه در مخزن روی کمباین انبارشده تا پس از پر شدن، در تریلر تخلیه و از مزرعه خارج گردد.
نوع محصول برای برداشت غله مختلف باید قطعاتی را پیاده یا سوار نمود.الف) گندم و جو با دماغه مناسب آن
ب) ذرت با دماغه ردیفی
ج) برنج با تسمه نقاله ای در جلو
د) با شانه برشی در دو طرف دماغهکمباین
کمباین ها به دو دسته یدک کش و کمباین خودرو (مجهز به موتور) تقسیم می شوند. موتور کمباین ها یا بنزینی است و یا دیزلی و اخیراً تقریباً تمام کارخانجات کمباینها را به موتور دیزل مجهز می سازند قدرت این موتورها از 25 تا 80 قوه اسب نسبت به اهمیت و بزرگی کمباین ها بوده و چون کمباین در محیط پر از گرد و خاک کار می کنند باید مجهز به فیلتر یا صافی هوای بسیار موثر باشد برای جلوگیری از ورود هوای مخلوط با خاک معمولاً هواکش هوا را مرتفع در نظر گرفته تا از ورود گرد و خاک اضافی بداخل صافی هوا جلوگیری بعمل آید. موتور کمباینها معمولاً درطرف راست راننده کمباین قرار داشته و در بعضی موارد زیر پای راننده با محل نشستن راننده قرار می گیرد. جعبه دنده کمباینها معمولاً مجهز به سه دنده جلو و یک دنده عقب می باشد. سرعت حرکت کمباین از 5/1 تا 18 کیلومتر در ساعت است. عرض کار کمباینها معمولاً بین 80/1 تا 60/3 متر و گاهی هم تا 80/4 متر می باشد. می توان ساقه های گندم را توسط دستگاه هیدرولیک از 5 سانتیمتر تا 75 سانتیمتر (نسبت به سطح زمین) قطع کرد. در مملکت ما از کاه هنوز استفاده های فراوان بعمل می آید. لذا یکی از مشکلات کمباین برای کشاورز ایرانی این است که کاه را پس از خورد شدن برروی زمین میریزد که جمع آوری آن امکان نداشته و یا بسیار مشکل و پر هزینه است روی بعضی از کمباینهای خودرو، دستگاه پرس نصب میشود که کاه را گرفته و بصورت بسته بندی برروی زمین می اندازد. البته باید بخاطر داشت که در این نوع کمباینها مقداری از نیروی موثر موتور کمباین صرف بکار انداختن دستگاه پرس کاه میشود و در نتیجه از راندمان کار خود کمباین کاسته می گردد زیرا حدود 5 تا 10 قوه اسب از نیروی موتور صرف بکار انداختن دستگاه پرس کاه می گردد. برای اینکه خرید یک دستگاه کمباین خودرو مقرون بصرفه باشد حداقل 100 ساعت کار در فصل برداشت انجام دهد و اگر بتوان 150 ساعت کار را در فصل برداشت انجام داد مطمئناً خرید کمباین بصرفه است.
هنگامی که دانه های گندم سخت شدند و دیگر با ناخن تقسیم نمی شدند و رطوبت دانه ۱۴٪ شد، هنگام درو می باشد . برای برداشت باید از کمباین های که معاینه فنی شده اند استفاده شود که بهتر است نو باشند و ریزش بیشتر از ۵٪ نداشته باشند
غلات قدیمترین محصول و بیشترین غذای ایرانیان و بخصوص جهان سوم بوده و با محصول برنج در رقابت می باشد. در برداشت غلات نسبت به علوفه مشکلات بیشتری شاهد می باشیم به این معنی که علوفه را می توان پس از درو، از روی زمین جمع کرد ولی غلات را نه تنها نمی شود از روی زمین جمع کرد، بلکه در درو با داس، باید آهسته روی زمین گذاشت تا ریزش دانه کم شود و دیگر، مسئله زمان برداشت غلات نسبت به یونجه است، که اگر زود برداشت شود. سبزو نارس است و اگر دیر برداشت شود دانه ها ریخته و یا آفت و سن به آن حمله ور می گردد.
سرعت پیشروی کمباین همانند پیاده روی انسان 4 کیلومتر در ساعت می باشد ( دویدن انسان 6 کیلومتر در ساعت است) و یک کمباین در روز با 8 ساعت کار در روز، 15 و 16 هکتار را برداشت می کند و با توجه به ثلث افت زمانی ( راننده ، تنظیمات ، قطعات یدکی و تعمیرات...) بازدهی کمباین را 80 درصد نظر می گیرند ومی توان گفت ساعتی 1 هکتار.
عملیات از برداشت تا تهیه نان شامل: درو ، کوبیدن ، جدا کردن گاه و کلش از دانه ، بازدادن ، دانه به آسیاب، آرد ،نان ، می باشد که امروزه این عملیاتها طی 4 عمل توأماً انجام می شود که می گویند کمباین ( توأم) الف : برش ، ب: کوبش ج: جدایش د: تمیزش
انواع کمباین از نظرتأمین توان :
1- دنباله بند( توسط مالبند به دنبال تراکتور کشیده می شود)
1-1- برای بکار انداختن و کشیدن کمباین از P.T.O تراکتور استفاده می شود
2- 1- خود کمباین دارای موتور بوده بنام کمباین دنباله بند موتوری
2-خودگردان( خود راه رفته) بر حسب نوع انباشته کردن گندم :
1-2-کیسه ای: مخزن برای انباشتن بذر نداشته و از مجرائی به گونی متصـــــل می شود ( معمولاً 4 خروجی)
2-2- انباره ای: کمباین، مخزن داشته ( با ظرفیت 700/1 تا 4 تن ) که پس از پرشدن در تریلی بمدت 5/1 تا 2 دقیقه تخلیه می کند در حالت ایستاده و یا حین حرکت
نکته : کمباین کیسه ای و یا انباه ای نیز می توان برحسب موقعیت مکان کار تپه ای و یا دشتی باشد
1- تپه ای: در نواحی دیم، شیب دار ، اتاق کمباین افقی بوده و فقط دروگر موازی یا متمایل سطح زمین شده ، لذا جک های هیدرولیکی بین اتاق و قسمت دروگر قرار داده ( دو طرف چرخ های عقب و جلو) تا دماغه حالت شیب بخود گیرد ( سیستم خودکار) و نوع دیگر آن دستی است که توسط راننده انجام می شود.
2- دشت: برای زمینهای صاف ( مزارع آبی) کمباین معمولی کار می کند.
کمباین های امروزه تا 24 نوع محصول را برداشت می کنند ولی در ایران بیشتر جو وگندم بوده و متداول در دنیا ذرت شیرین، سورگوم باقالی، بذر یونجه، یونج و .... بوده که برای هر مورد نیاز به تعویض قطعات در یکدستگاه کمباین می باشند.
کزل: قطعاتی از خوشه گندم که هنوز بطور کامل کوبیده نشده است
کلش،ساقه های خورد شده و یا ساقه های روی زمین ریخته شده را می گویند
کاه : کلش های ریز شده را گویند.
ساختمان و اجزاء قسمتهای مختلف یک کمباین طبق شکل زیر می باشند.
تنظیمات1: سرعت پیشروی کمباین بستگی به شرایط محصول داشته یعنی اگر محصول پر پشت می باشد سرعت زیاد بوده و همینطور برعکس، ضمناً برای اراضی مسطح سرعت بالا و در اراضی شیبدار سرعت پائین است و بطور معمول 2 تا 6/7 کیلومتر در ساعت و متداولش 4 تا 5/3 کیلومتر در ساعت
- سرعت دورانی چرخ و فلک 25٪ بیشتر از سرعت پیشروی کمباین می باشد
- فاصله افقی و عمودی تسمه های روی چرخ و فلک برحسب شرایط جـــــابجا می گردد، به عبارتی طوری باید باشد که در برداشت ، پائین تر موقعیت خوشه را خم کند تا بـــــداخل کمباین هدایت شود ( البته در ایران رعایت نشده ) و سعی می کنند از ته بزنند تا از کاهش نیز استفاده شود
فاصله بند کوبنده و ضد کوبنده ( تنظیمات زیر بترتیب انجام می شود اگر بند 1 جواب نداد تنظیمات را به جای اولیه برگردانده و بند 2 را انجام داده )
- اگر در انباره دانة خورد شده زیاد باشد.
1- تنظیم دور کوبنده: دور را کم می کنیم، نه توسط گاز بلکه توسط اهرم تنظیم قطر پولی که بعضی ها بجای پولی چرخ دنده و یدکی دارند
2- تنظیم فاصله کوبنده و ضد کوبنده : فاصله را توسط اهرم مربوطه زیاد می نمائیم.
- دانه جدا نشده درانباره زیاد می باشد یا به عبارتی دانه از غلاف در نیامده.
1- تنظیم فاصله کوبنده و ضد کوبنده : را کم نموده و یا چــــرخ دنده های مربوطه را عوض می نمائیم.
2- سرعت کوبنده را زیاد تر نموده
-در قسمت جدایش ، دانه در پس مانده ه زیاد است ( بانمونه گیری)
1- سوراخ غربالها تنگ است که باید تنظیم نمود
2- سرعت پیشروی وی زیاد است و یا به عبارتی گویند غربالها پیش بار است و اگر سرعت اثری نداشت، شاید، عوامل دیگر باشد ولی بطور کلی گویند غربالها پیش بار است
- دانه در پس مانده های قسمت تمیزش زیاد است
1- سوراخ الکها را تنظیم می کنیم
2-بادپروانه را تنظیم نموده از لحاظ تعداد، جهت ، سرعت
- ریزش دانه در قبل از درو زیاد است
1- سرعت دورانی چرخ و فلک را تنظیم کرده ( کم می نمائیم)
2-فاصله عمودی و یا افقی چرخ و فلک ، را تنظیم نموده ( یعنی ضربه را به محصول کم می نمائیم).
3- مربوط به رقم و زمان برداشت محصول است
-گزل در انباره گندم زیاد است
1- فاصله کوبنده و ضد کوبنده را تنظیم نموده
2- فاصله سوراخهای الکها راتنظیم نموده
3- سرعت بادر را زیاد می نمائیم ( یکی ازعللهای نادر است).
-گزل در پس مانده های قسمت تمیزش زیاد است
1- سوراخ الکها را زیاد کرده
-موارد دیگری نیز بوده، مثلاً اگر محصول کمی مرطوب باشد باعث پیچیدن علوفه بدور کوبنده شده و یا اینکه خود، علف هرز به دلیل اینکه دیرتر از گندم می رسد، لذا موجب مانع و پیچش می گردد که جهت رفع آن دور چرخ و فلک، نوار پیچی می نمایند. ولی دارای عیبی است که ریزش دانه بخاطر ضربه مکرر چرخ و فلک، زیاد می گردد قاعدتاً نباید علف هرز درحین برداشت در مزرعه باشد.
ماشین برداشت سیب زمینی
بطورکلی 3 نوع سیب زمین می باشند
1- سیب زمین کن
2- سیب زمین درار( کششی، نیمه سوار، سوار) همگی حرکت را از P.T.Oتراکتور می گیرند
3- کمباین سیب زمین ( که توأماًً کار سیب زمینی کن و سیب زمین درآر را انجام می دهد
4- ماشین سیب زمینی کن شامل است: تیغه مثلثی که خاک را نرم کرده و توأماً، غده را کمی بالا آورده
5- کارد مرور ( بوش ساقه ، علفهای اطراف ردیف را انجام می دهد)
6- چرخ تنظیم عمق ( لاستیکی) بهمراه اهرم آن که بالا و پائین رفتن آن نفوذ تیغه مثلثی را تغییر می دهد
7- تیغه مثلثی شغل ( علاوه بر گرم کردن خاک، غده را نیز تا حدی به بالا آورده)
8- انگشتی های دوار، میله های فلزی عمود بر زمین به شکل V که بصورت شعاعی قرار گرفته و حین حرکت غده ها از خاک بیرون می آورد
9- ماشین سیب زمین درآر
10- چرخ تنظیم عمق ( در نفوذ تیغه به خاک مؤثر می باشد)
11-تیغه های مثلثی ( یک یا چند تا) که به زیر پائین ترین غده می رود
12-نقاله: نقاله از غده ئی بی انتها 1 یا 2 نقاله که بدور دو غلطک ثابت و متحرک حرکت می کند که حرکت را از P.T.O تراکتور گرفته و یعنی زنجیره ها ، لوله یا میله هائی که غده را به غلط قرار داده شده که علاوه بر انتقال غده ها به بالا، خاکها از آنها جدا شود.
13-کلاچ : وسیله ایمنی درگیر کردن سنگ در سیستم و قطع کردن حرکت P.T.O به دستگاه
14-چرخ حمل و نقل
15-کمباین سیب زمینی، شبیه همان سیب زمینی درار بوده منتهی جند تسمه اضافی قرار داده شده که عمل ارزش و جدا شدن خاکها و سنگها شود و چند کارگر بتوانند روی آن بایستند تا شاخه ها و آشغالهای زائد را در حین با درگیری جدا کند و تنظیمات در تنظیم عمق کار و یا سرعت حرکت دورانی انگشتی ها ( در سیب زمین کن) و نیز تنظیم فاصله انگشتی ها با تیغه بوده و همچنین سرعت نقاله ها و تسمه ها در سیب زمینی درآر و کمباین است و موقعیت آن طوری باشد که حدود1 متر اول در خاک باشند تا آسیبی به محصول نرسد.
10- ماشین برداشت چغندرقند : اکثراً از P.T.O تراکتور نیرو گرفته و لی بعضی از نوع خودگردان می باشند ساختمان کمباین چغندر از سه واحد اصلی ساخته شده است.
الف – واحد سرزن ( چاپر) : سه قسمت است: 1- چاقوی دمار ( تا حدودی شبیه دروگر عمودی که شاخ و برگها را از روی تاج چغندرقند قطع می کند)
2- فلکه انگشتی ( به دنبال چاقوی دوار قرار گرفته است که شاخ وبرگ بریده شد از روی ردیف محصول کنارزده
3- چغندریاب (عمل سرزن تاج چغندر را انجام می دهد که دارای یک چرخ کنگره دار بوده و در پشت آن چاقوی افقی است
4- ب: واحد چغندرکن این واحد عمل در آوردن چغندر را به عهده دارد که دارای دوتیغه مایل به هم به صورت مخروط ناقص ساخته شده که بعضی ماشین بجای 2 تیغه ،2 چرخ مورب در کنار هم تشکیل شده است
ج- واحد تمیزکن، عده ها توسط تفاله روی قسمت تمیزکن رفته اولاً با لرزش آن خاکهای اضافی گرفته شده و غده ها پس روی زمین می افتد که امروزه بداخل انباره منتقل می شود.
بعضی از ماشین ، عمل شستشو را قبل از انتقال به کارخانه انجام می دهد تا اولاً خاک چسبیده جدا شوند ثانیاً خاک زراعی به مزرعه برگشته تنظیمات فاصله چاقوی دوار باید آنقدر بالا باشد که فقط شاخ و برگ باغ را بزند و همچنین فلکه انگشتی ها به حدی پائین باشند که نوک انگشتی تقریباً باچغندر تماس داشته باشند.
ماشینهای برداشت پنبه
پنبه گیاه ، غوزه است که داخلش الیاف می باشد که پس از رسیدن کامل پوشیده غوزه چهار شکاف یا بیشتر برداشته و چون تمام بوته های پنبه اغلب همزمان نمی رسند،لذا اگر بخواهیم الیاف را از غوزه بچینیم، مجبوریم چند بار در مزرعه رفت و آمد داشته باشیم و هر بار غوزه هادی که باز است برداشت نمود و اگر بخواهم تمام محصول را یکدفعه بچینیم ، 95 درصد غوزه ها باز شده اندو اگر پنبه از نوع مقاوم به باد نباشد باید از ماشین غوزه چمن ( که نیم از آنها رسیده اند) رابرداشت کرد بنابراین دونوع ماشین داریم
1- پنبه چین ها 2- غوزه چین
1- پنبه چین ها: که فقط الیاف را از غوزه جدا می کند وماشین آن از نوع سوار بوده که دارای یک یا بند استوانه عمودی دوار که روی آن چندین سوزن بنام انگلشتی تعبیه گردیده اند( بصورت زیگزال) که استوانه ها حین چرخش، انگشتی ها در غوزه ها فرد رفته و پنبه را از داخل آن بیرون می آورد و سپس از انگشتی ها از میان صفحات استوانه ای شکل عمودی بنام پنبه گیر یا عبور کرده و پنبه ها گرفته شده و بسپس پنبره ها بطرف سبد یا طرف پنبه هدایت شده و در ادامة چرخش انگشتی ها از استوانه دیگری بنام تمیز کن که صفحاتش همیشه مرطوب است پنبه ها گذشته ، تابقایای پنبه چسبیده نیز پاک گردد.
عیب ، چون این ماشین دیدینها ی وارد مزرعه می شود لذا علاوه بر هزینها، خاک مزرعه تیزکوبیده می شود.
2- غوزه چین: غوزه بهمراه پنبه های محتوی آن توسط ماشین از بوته ها جدا می شود
3- عیب اینکار: بخاطر اینکه پنبه غوزه موجود است وبرای انتقال به کارخانه وش و پنبه آن زمان طولانی می خواهد
4- محاسن: عدم ورود چند بار ماشین مزرعه
نکته: اگر منطقه بادخیز باشد از غوزه چین استفاده می گردد و اگر باد نباشد از پنبه چین استفاده می گردد
ساختمان
هادی: در قسمت جلو ماشین قراردارد که ساقه را بلندی زده و بطرف ماشین هدایت میکند
غوزه چین: در پشت هادی است و از نوع انگشتی و یا غلطکی است
تمیزکن و تفاله: بصورت صفحه سوراخ دار که در بعضی ماشنیهاجدید قرار داده اند که در زیر چرخهای انگشتی دار قرار دارد ومحصول روی آن ریخته و پس از اینکه ناخالص های جدا شده، پنبه تمیز به داخل بارکش یا مخزن می رود.
در غوزه چمن ،تنظمی که مهم است تنظیم غلطک هاست که فاصله بین تیغه و غلطک و یادو غلطک اگر زاید باشد غوزه چیده نشده و اگر فاصله کم باشد، ساقه برگ نیز زاید وارد ماشین می گردد که بوسیله اهرمی که در نزدیک راننده است تنظیم می شود.
و سرعت مناسب بستگی به پر پشتی و یا کم پشتی محصول دارد سرعت متوسط با ماشین یک ردیفه 1 تا 5/2 هکتاردر ساعت است.
برداشت چغندر
کمباین خود گردان دشت :کمباین حتی از نوع دنباله بند و کوچک آن که هر زارع برای سطح کوچک مزرعه خود خریداری نماید. از طرفی مجموع سطح زیر کشت غلات در دنیا آنقدر زیاد است که این ماشین باید کارکرد زیاد داشته باشد. برای کارکرد زیاد باید عرض کار بیشتر شود و مجموعه این عوامل سبب شده است که امروزه تقریباً عموماً از کمباین خود گردان استفاده شود. کمباین خود گردان شاید گرانترین ماشین کشاورزی باشد. با وزنی بیش از 9 تن ، عرض کار مؤثر تا 6 متر و بیشترکار کرد 1000ساعتی و بیشتر در سال، نیازمند سرمایه گذاری و هزینه های تعمیر و رانندگی بالا می باشد.
اصول ساختمانی یک کمباین خود گردان :هر کمباین خود گردان را صرفنظر از موتور و دستگاه نتقال توان و فرمان آن می توان مرکب از 5 واحد یا اندام زیر دانست که هر یک از اجزاء متعددی ترکیب می یابد.
1) واحد برش
2) واحد کوبش
3) واحد جدا کننده (جدایش)
4) واحد تمیز کننده (تمیزش)
5) واحد ذخیره و تخلیه
واحد برش دماغه:
1) وظیفه این واحد، بریدن محصول و کمک به انتقال آن به واحد بعدی یعنی واحد کوبش است. از اندام های عمده زیر ترکیب می یابد.الف) شانه برش
ب) جدا کننده ها
ج) چرخ فلک
د) مارپیچ (هلیس)
این مجموعه را دماغه (plat form) گویند. تاکنون چهار دماغه ساخته شده است . هر یک از این دماغه ها برای برداشت محصول خاصی بوده که قابل تعویض هستند.
A) دماغه گندم و جو
B) دماغه ذرت شیرین
c)دماغه برنج
D) دماغه کندا
2) واحد کوبش:این قسمت ، محصول را با اعمال ضربه یا سایش می کوبد طوری که دانه از خوشه جدا شده یا بیرون آید. این واحد شامل چهار عضو است
الف) تسمه نقاله تغذیه :دو زنجیره بی انتها بی انتها است که با نبشی های فلزی به هم پیوند داده شده اند. با حرکت چرخشی خود، محصول را از دماغه به کوبنده و ضد کوبنده تغذیه می نماید.ب) کوبنده :استوانه ای است به پهنای تسمه نقاله تغذیه و حدود یک متر در پیرامون آن 6-8 ضربه زدن نصب شده است و چهار نوع دارد.
1) کوبنده سوهانی
2) کوبنده انگشتی
3) کوبنده تیغه ای
4) کوبنده نبشی کوبنده انگشتی برای حبوبات، تیغه ای برای برنج و نبشی کوبنده انگشتی برای حبوبات، تیغه ای برای برنج و نبشی برای بعضی از محصولات دیگر کاربرد دارند.ج) ضد کوبنده :قطعه ای منحنی و سوراخ دار است. حدود 90% از دانه های جدا شده از خوشه ، از سوراخ های ضد کوبنده پایین می ریزند تا برای جدا کردن و تمیز نمودن به واحدهای مربوط منتقل شوند.د) کلش کش :ساقه و برگ محصولات معمولاً تمایل به پیچیدن حول کوبنده دارند. وسیله ای که از این کار ممانعت می کند یعنی کلش را از کوبنده گرفته و به مسیر درست آن هدایت می نماید، کلش کش نامند. این قطعه در پشت و بالای کوبنده تعبیه شده و خلاف کوبنده می چرخد.
3) واحد جدا کننده (جدایش) :همانند روش دستی برداشت محصول پس از عمل کوبیدن، مخلوطی از دانه، کزل ، کلش ، کاه و خرده کاه بر جای می ماند که باید از یکدیگر جدا شوند. این واحد از اعضا زیر ترکیب می یابد.الف) غربال ها:قطعات سوراخ دار شیب داری هستند که دو حرکت رفت و برگشتی و بالا و پایین دارند . این طرز حرکت درست شبیه غربال کردن دستی است. حرکت غربال ضمن آنکه مخلوط دانه و مکش را به عقب می راند، آنها را بالا و پاین نیز می اندازد تا دانه بتواند به راحتی از بقیه مواد جدا شود. دانه از سوراخ های غربال ها به پایین، روی واحد تمیز کننده ریخته می شود. اندازه سوراخ غربال ها ممکن است ثابت یا قابل تنظیم باشند.ب) میل لنگ :دو حرکت رفت و برگشتی و بالا و پایین غربال ها توسط میل لنگی تولید می گردد که شکل خاصی دارد. میل لنگ ها در یاتاقان های چوبین می گردند. دو میل لنگ در اوایل و اواخر غربال ها نصب می شوند.ج) کزل گیر :صفحه ای مورب است که کزل ها ی پایین ریخته از غربال ها را به روی واحد تمیز کننده می نماید.
4) واحد تمیز کننده :مرحله نهایی جا کردن دانه از بقایا یعنی خرده کاه و کزل می باشد. این واحد شامل قطعات و اندام های زیر است:الف) الک رویی :شبیه الک رویی است و همراه آن ولی در جهت مخالف، حرکت رفت و برگشتی دارد. سوراخ های این الک نیز قابل تنظیم هستند.ب) بادزن یادمنده :در زیر و کنار الک ها دمنده ای نصب شده است که با وزش باد به زیر الک ها، خرده کاه را جدا کرده و از عقب کمباین بیرون می ریزد. بنابراین اگر به عقب کمباین نگاه کنیم، پس مانده ها از دو قسمت آن بیرون می ریزند. ساقه های خرد شده درشت یا کلش که از روی غربال ها بیرون می ایند و مقدار آن ها زیاد هستند و دوم خرده کاه که ازروی الک ها خارج شده و مقدار آن نسبتاً کم است.
ج) کزل برگردان :ما مسلماً نمی خواهیم که کزل یعنی قطعات نکوبیده حاوی دانه از کمباین خارج شود بلکه باید جمع آوری شده و برای دوباره کوبیدن برگردانده شود. در زیر و پایین قسمت کمباین دو محفظه وجود دارد که در هر یک وسیله ای برای انتقال وجود دارد، یکی از اینها کزل برگردان است که کزل را به کوبنده بر می گرداند.واحد ذخیره و تخلیه :دانه های تمیز را باید پس از پایین ریختن از الک ها از مباین گرفته و در وسایل نقلیه همچون تریلر یا کامیون بارگیری نمود تا از مزرعه به سیلو یا بازار فروش برده شوند. کمباین قدیمی از نوع کیسه ای بودند ولی امروزه بیشتر انباره ای هستند. در نوع قدیمی، محلی برای اتصال 3 گونی وجود داشت. دانه های تمیز بوجاری یا درجه بندی شده طوری که دانه های سالم در یکی، خرد شده و در دومی و کزل را در سومی بارگیری می شدند. در کمباین انباره ای، محفظه ای در بالای کمباین تعبیه شده است که گنجایش 7-1000 کیلوگرم دانه را دارد. دانه تمیز با نقاله از پایین کمباین به این مخزن منتقل می شود. پس از پر شدن مخزن، دانه در تریلر یا کامیون تخلیه می گردد. واحد ذخیره و تخلیه دارای اندام زیر است:
1) بالابر دانه تمیز
2) انباره
3) لوله تخلیه
الف) بالا بر دانه تمیز:به صورت محفظه ای مکعب مستطیلی و عمودی دیده می شود. نقاله ها از نوع زنجیره ای که پره هایی در فواصل معین روی آن نصب شده اند. پره ها وظیفه انتقال دانه را از واحد تمیز کننده به مخزن به عهده دارند. در بعضی از کمباین ها، این نقاله مارپیچی ( هلیسی) می باشد.ب) انباره:مخزنی در بالای کمباین است که به شکل خاصی طراحی شده است. معمولاً نقاله هایی درون آن تعبیه شده اند تا بتوانند دانه را برای تخلیه آماده نمایند.ج) لوله تخلیه :لوله ای نسبتاً طویل است که به طور ثابت یا گردان در پهلوی کمباین نصب می شود.