گودی کمر از کجا میآید؟
آیا می دانید علت به وجود آمدن گودی در ناحیه کمر چیست ؟آیا این گودی مفید است یا مضرر ؟
دکتر فرزاد کارگر زاده جراح ستون فقرات و مفاصل و عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی دراین باره توضیح می دهند:
دردهای ستون مهرهها و گودی کمر جزو مشکلات شایع است.چطور میتوان از ایجاد این مشکلات پیشگیری کرد؟
پیش از هر چیز باید راستای ستون مهره را بشناسید و دقت کنید هر کاری که موجب به هم خوردن این راستا شود میتواند موجبات درد ستون فقرات را فراهم کند.یک تقعر تحتانی در ناحیه کمر داریم که به آن لوردوز کمری میگوییم،تحدب بالایی آن منطقه که درست در قسمت پشت است را کیفوز مینامیم و انحنای مقعر دیگری در گردن وجود دارد که لوردوز خفیف گردنی گفته میشود.این حالت ستون مهرهها که حالت مارپیچ و فنری شکل را به آن میدهد موجب میشود تحرک صورت گیرد. هر حالتی که لوردوز کمر،کیفوز پشتی و لوردوز گردن را به هم بزند درد تولید میکند و سپس اسپاسم عضله و گرفتگی آن به مرور پیش میآید و فشار به استخوانها و در نهایت مشکلات دیسک بروز میکند.
چه مواردی موجب تغییر حالت طبیعی ستون مهرهها میشود؟
اول از همه وجود یک شکم بزرگ موجب زیاد شدن لوردوز کمری میشود و برای جبران این حالت، ستون مهرهها ناچار است انحنا و تحدب ناحیه پشتی را بیشتر کند و همین امر در نهایت به گودی زیاد کمر،قوز شدن پشت و به ناچار،زیاد شدن انحنای گردن منجر میشود.علاوه بر آن گاهی در افراد لاغر به دلیل ضعف عضلات شکمی چنین حالتی ایجاد شده و گودی کمر زیاد شود.
رعایت اصول صحیح نشستن چقدر در پیشگیری از مشکلات ستون مهرهها موثر است؟
طرز صحیح نشستن موجب حفظ حالت طبیعی ستون مهرهها شده و عضلات هر قسمت مجبور نمیشوند برای جبران وضعیت غلط نشستن کار بیشتری بکنند و دچار اسپاسم و خستگی شوند. کفپا،باسن،پشت و کتف شما باید در وضعیت صحیح قرار بگیرند تا احساس راحتی کنید.اگر پای شما به زمین نرسد و آویزان باشد موجب خستگی و درد میشود.اگر کتف به صندلی نچسبد،سر به ناچار در حالت جلو میافتد و خستگی،گرفتگی عضلات گردن و گاهی سوزش کتف را موجب میشود.
گاهی افراد خود را روی صندلی سر میدهند و به حالت نیمهلال مینشینند. این کار به ستون مهرهها آسیب میرساند؟
نشستن طولانیمدت در این وضعیت به ستون مهرهها شکل میدهد و به خصوص اگر فرد در سنین رشد این طور بنشیند،این شکل گیری ناصحیح ستون مهرهها پایدار میشود.
آیا در سنین بالا میتوان بدشکلی ستون مهرهها را اصلاح کرد؟
عضله های ما در هر سنی 25 درصد قدرت تقویت دارند اما اگر در کودکی عضله های ما درست شکل بگیرند و انحناهای طبیعی در وضعیت اصولی رشد کنند ستون مهرهها شکل صحیح میگیرد.اگر در کودکی بد بنشینید ستون مهره بدشکل شده و در میانسالی اگر بخواهید عضله خود را تقویت کنید نیازمند صرف نیروی زیاد و البته بازدهی کمتر هستید.به هر حال جلوی ضرر و آسیب به ستون مهرهها را باید بگیرید و با رعایت اصول بهداشتی ستون مهرهها بر سلامت و شادابی خود بیفزایید.
و توصیه آخر؟
هنگام مطالعه،نوشتن،غذا خوردن و هر کار دیگر اصول درست نشستن را رعایت کنید.به سمت جلو خم نشوید و ستون مهرهها را در زاویه کمتر از 90 درجه قرار ندهید.حتی زاویه 90 درجه و کاملا صاف نشستن هم صحیح نیست باید در زاویه 110 تا 120درجه بنشینید.چون اگر سرتان را به جلو خم کنید دچار گرفتگی عضلات میشوید و بعد از مدتی سردردهای طولانی به سراغتان میآید و تمرکز کافی را نخواهید داشت.موقع نشستن پاها را به زیر صندلی نبرید.این کار گودی کمرتان را میافزاید و به زانوها فشار میآورد.توصیه مهم دیگر در خصوص توالت رفتن است.بهتر است از توالت فرنگی استفاده شود و این نکته در خصوص کسانی که مشکل کمر و زانو دارند جزو ضروریات اصلی تلقی میشود.گودی کمر(کاوپُشتی)
یکی از شایعترین اختلالات در انحناهای ستون فقرات ، گودی بیش از حد کمر است
بسیاری از ما علت کمردردهای خود را گودی بیش از حد کمر میدانیم.این گودی بیش از حد چیست ؟ چرا بوجود می آید ؟ اصولا آیا کمر انحنائی دارد ؟ و..
یکی از شایعترین اختلالات در انحناهای ستون فقرات ، گودی بیش از حد کمر است
بسیاری از ما علت کمردردهای خود را گودی بیش از حد کمر میدانیم.این گودی بیش از حد چیست ؟ چرا بوجود می آید ؟ اصولا آیا کمر انحنائی دارد ؟ و..
در صورتیکه ستون فقرات را از نیمرخ نگاه کنید ، متوجه وجود یکسری فرو رفتگیها و برجستگیهائی در قسمتهای مختلف آن خواهید شد . در حالت طبیعی فقرات گردن دارای یک انحنا ( تقعر )بسمت داخل ، فقرات پشتی انحنا بسمت خارج ( تحدب ) و ناحیه ی کمر انحنای رو به جلو ( تقعر ) میباشند. بدلیل شباهت این انحنای کمر به نمای ظاهری لوردهای انگلیسی در زمان ایستادن ، اصطلاح لوردوز برای این حالت مورد استفاده قرار گرفته است ! وجود این انحناها برای ما نقشی بسیار مهم داشته و بسیاری از توانائی های ما در اثر همین برجستگیها و فرورفتگیها پدید می آید، و اصولا توانائی ایستادن ما تا حد بسیار زیادی مدیون همین انحناهاست ! میزان انحنای ستون فقرات در یک ناحیه ، بر سایر قسمتها نیز اثر گذاشته و میتواند آنها را تغییر دهد.
وقتی میزان انحنای کمر به حدی بیشتر از میزان طبیعی آن میرسد برای نامیدن آن اصطلاحا از کلمه ی هیپرلوردوزیس یا گودی بیش از حد کمر استفاده می کنیم.
چرا گودی بیش از حد در کمر بوجود می آید ؟
در حقیقت ستون فقرات توسط تعداد زیادی عضله محافظت می شود که سلامت و تعادل آنها در سلامت و نرمال بودن حالت ستون فقرات نقش بسیار مهمی ایفا می کند.
عدم تعادل در عضلات نامبرده ( یعنی قوی بودن برخی و ضعف یا گرفتگی بعضی دیگر از آنها ، موجب پدید آمدن ناهنجاری هائی در شکل کلی ستون فقرات خواهد شد.
در این میان نقش عضلات شکمی ، بازکننده های مفصل پا به لگن ( همسترینگ ها و نیز عضله ی بزرگ پشت باسن ) در ایجاد هیپرلوردوزیس ، پر رنگ تر از سایر عضلات این ناحیه است
برخی از علل گودی بیش از حد کمر :
از جمله علت های اصلی گودی بیش از حد کمر می توان به موارد زیر اشاره کرد :
* آکندروپلازی : این بیماری در حقیقت ارثی بوده و با اختلالدر رشد و تکامل استخوان ها و نسوج غضروفی همراه است.
* التهاب دیسک کمر یا در اصطلاح علمی دیسکایتیس
* کیفوزیس یا قوز بیش از حد ناحیه ی پشت : در این حالت ستون فقرات کمر بطور جبرانی دچار انحنای بیش از حد می گردد.
* چاقی : خصوصا بزرگی بیش از حد شکم و ضعف عضلات این ناحیه باعث کشیدگی بیش از حد ستون فقرات بسمت جلو و افزایش گودی کمر خواهد شد.
* پوکی استخوان : با تسهیل تغییر ارتفاع و شکل نرمال مهره ها باعث تغییر انحناهای طبیعی ستون فقرات می شود.
* در رفتگی تدریجی مهر ه ها یا در اصطلاح علمی اسپوندیلولیستزیس : این حالت اغلب در ناحیه ی کمر دیده می شود و با لغزش یا جابجائی مهره ها همرا است. این بیماران معمولا از کمر درد ، احساس جدا شدگی و لقی کمر ، گودی بیش از حد کمر و برجستگی باسن شکایت دارند.
* ضعف عضلات شکمی در اثر علل مختل
آیا درست نشسته اید ؟!؟
اغلب ما بدون اینکه خودمان آگاه باشیم ، در بسیاری اوقات روز با بد نشستن و استفاده ناصحیح از ستون فقراتمان به تخریب و پیری زودرس و آن دامن میزنیم . بسیاری از دردهای گردن ، کتف ، شانه ، کمر و... در اثر نا آگاهی از طرز استفاده صحیح از بدن بوجود می آیند .
برای درست نشستن ، از یک صندلی مناسب بهره بگیرید .این صندلی باید توانائی تغییر ارتفاع را داشته و همچنین پشتی آن نیز بتواند قابل تنظیم باشد تا فشار های وارده بر ناحیه پشت را کاهش دهد.زانوهای شما باید همسطح مفصل لگنتان باشند.. سعی کنید صاف بنشینید و از لمیدن یا خم شدن بر روی میز کار پرهیز نمائید. در صورت نیاز برای حمایت کمرتان از یک بالشتک کوچک و مناسب بهره بگیرید.
حالا که وضعیت سرو گردن را تنظیم کردید ، به پاهایتان توجه کنید ! کف پاها را صاف بر روی زمین بگذارید و در صورت لزوم از یک زیر پائی مناسب استفاده کنید، و هیچگاه پاها را بصورت ضربدری قرار نداده ، و یا روی نوک پنجه نگه ندارید. این کار از وارد شدن فشارهای بیش از حد بر مفاصل شما جلوگیری خواهد کرد.از جمع کردن پا زیر تنه خودداری کنید.
در صورتیکه با مونیتور کامپیوتر کار می کنید ، حداقل فاصله ی 25-75 سانتیمتر را ( بین چشم و صفحه )رعایت کنید .برای این کار رعایت فاصله ای معادل طول بازو کفایت می کند.بالای صفحه مونیتور در سطح چشم شما باشد، این کار حتی می تواند با استفاده از چند کتاب صورت گیرد !
چند پیشنهاد ساده برای پیشگیری و کاهش گودی بیش از حد کمر !
* در زمان نشستن ، کف پا را صاف بر روی زمین قرار دهید، صندلی خود را تنظیم کنید، و در صورت نیاز از یک بالشتک کوچک برای پر کردن فضای خالی پشت کمرتان استفاده کنید.
* وقتی ایستاده اید ، یک پا را مستقیم روی زمین و دیگری را روی یک پله ، چهار پایه و یا هر چیز مشابه ( در سطحی کمی بالاتر از پپای دیگر قرار دهید ).این کار حمایت کمرتان را افزایش خواهد داد .
*بهترین حالت برای خوابیدن ، وضعیت صورت و شکم رو به بالاست ، در حالیکه بالشی زیر زانوها قرار گیرد ، اما در صورتی که تمایل دارید بر روی شکم بخوابید حتما بالشی زیر شکم خود قرار دهید .
* توجه داشته باشید که پوشیدن کفش های پاشنه بلند ، موجب افزایش گودی کمرتان خواهند شد.
* از تقویت عضلات شکم ، باسن و کمر غافل نباشید