سرمایه گرانبهای عمر

     قال النبی (ص) : ان العمر محدود لن یتجاوز

    احد ما قدر له ، فباد رو اقبل نفاذ الاجل.

    زمان عمر محدود است و هیچ کس هرگز

    اززمانی که برای زندگی او مقدر و مشخص شده است

    فراتر نخواهد رفت ، پس پیش از آنکه عمر به پایان برسد لحظه های آن را دریابید.

     نکته ها:

    1- عمر انسان چیزی جز همین لحظه هایی که در آن قرار داریم نیست

     «علی (ع): ان عمرک و قتک الذی انت فیه »

    2- در بیانی تمثیلی ، زمان عمر ما همانند یک نوار فیلم ، ما را از لحظه ای به لحظه دیگر عبور می دهد، لحظه ای را که از آن عبور کردیم ، قابل برگشت نیست.

    3- عمر انسان مانند برخی از کالاها نیست که اگر از بین رفت و یا مفقود شد همانند آن را تهیه و جایگزین کنیم ، زیرا در هیچ بازاری کالای عمر عرضه نمی کنند.

    4- سرمایه گرانبها و بی بدیل عمر را که جایگزینی ندارد ، باید غنیمت شمرد، زیرا زمان بهره وری از این سرمایه محدود است «ان العمر محدود» پس عقل اقتضا می کند پیش از آنکه عمر به پایان برسد، لحظه های آن را غنیمت بداریم «فبادر و اقبل نفاذ الاجل»

    5- برخی از انسانها، مقید هستند تا پولی را که در اختیار دارند با برنامه و بجا مصرف نمایند ولی نسبت به صرف عمر خود، که به مراتب ارزشمندتر می باشد ، هیچ برنامه و حساسیتی ندارند در صورتی که باید برلحظه های عمر خویش از صرف پولشان دقت بیشتری داشته باشند .

    پیامبر اکرم (ص) به ابوذر فرمود: بر لحظه لحظه های عمر خود، از صرف درهم و دینار خویش بخیل تر باش «کن علی عمرک اشح منک علی درهمک و دینارک »

    6- در فرهنگ تربیتی اسلام ، تاکید می شود تا برای پرهیز از بیهود گی و به هدر رفتن عمر، به کارها رنگ خدایی بدهیم ، و طبعا کارهایی که با انگیزه الهی انجام می گیرد نمی تواند بیهوده و یا بجا باشد .کارهای خدایی ، هم برای جامعه مفید خواهد بود و هم انجام دهنده را به خدا نزدیک می سازد.علی (ع) می فرماید: نفس هایی که به صورت دم و بازدم می کشی اجزای عمر تو محسوب می شوند پس نباید آنها را بیهوده به هدر داد «ان انفاسک اجزاء عمرک فلاتفنیها الافی طاعه تز لفک »

    7- انسانهایی هستند که به دلایل مختلف ، عمر گرانبهای خود را ضایع می کنند و از این سرمایه ارزشمند سودی به دست نمی آورند که ما در اینجا به چندنمونه از این افراد اشاره می کنیم.

    الف- یک دسته از انسانها کسانی هستند که فقط به گذشته می اندیشند و خویش را با گذشته سرگرم می کنند اینها بدون توجه به رسالتهایی که در زمان حال دارند درگذشته متوقف می شوند و در نهایت زمان حاضر را از دست می دهند. امیر مومنان علی (ع) فرمود: پرداختن به گذشته، زمان موجود را ضایع می کند«الاشتغال بالفائت یضیع الوقت»

    ب - دسته دیگر کسانی هستند که عمر خود را صرف امور غیر مهم و یا دست دوم می کنند و از امورمهمتر غافل می شوند و در نتیجه عمرشان به هدر می رود . علی (ع) فرمود: « من اشتغل بغیر المهم ضیع ا لاهم .»

    ج- برخی با سرگرم کردن خود به امور بی فایده یا کم فایده ، گوهر گرانقدر عمر را هدر می دهند . در این مورد حضرت علی (ع) چنین راهنمایی فرموده اند: برحذر باشید از اینکه عمر خود را برای چیزی به هدر بدهید که برای شما باقی نخواهد ماند و زمان از دست داده نیز برنخواهد گشت. «احذر و اضیاع الاعمار فیما لایبقی لکم ففائتها لایعود.»

    د- گروه دیگری که عمر خود را تباه می سازند کسانی هستند که در دام غفلت و بی خبری به سر می برند و نسبت به سرمایه ای که در اختیار دارند کاملابی خبر می باشند وبه تعبیر حضرت علی (ع) غفلت خسار تبارترین انسان به شمار می آید . «الغفله اضر الاعداء » (8) در مورد دیگر می فرماید: برای انسان همین اندازه از غفلت و بی خبری کفایت می کند که عمر خود را در آنچه که موجب نجاتش می باشد تباه سازد «کفی بالمر غفله ان یضیع عمره فیما لاینجیه»

    8- عمر طولانی در صورتی که همراه با کار خیر باشد ارزشمنداست در غیر این صورت به هر مقدار که عمر طولانی تر گردد بار گناه سنگین تر خواهد شد. اگرچه بلند و کوتاه بودن عمر دست خداوند است ولی عواملی وجود دارد که موجب طولانی شدن عمر می شود. برخی از آنها عبارتند از:

    الف - حسن نیت، امام صادق (ع) فرمود: هر کس خوش نیت باشد، عمرش زیاد می شود ، «من حسنت نیته زید فی عمره »

    ب - صله رحم ، پیامبر اکرم (ص)فرمود : هرکس دوست دارد که روزی و رزق او افزایش پیدا کند واجلش به تاخیر افتد ، صله رحم انجام بدهد ، «من سره ان یبسط له فی رزقه و ینسا له فی اجله فلیصل رحمه.»

    ج- خوش رفتاری با خانواده ، امام صادق (ع) فرمود: هر کس نسبت به اهل و عیال و خانواده اش خوش رفتار باشد عمرش زیاد می شود «من حسن بره باهل بیته زید فی عمره»

    د- خوشحال کردن پدرومادر ، امام صادق (ع) فرمود: اگر دوست داری ، خداوند عمر تو را زیاد کند پدرومادرت را خوشحال کن .«ان احببت ان یزیدالله فی عمرک فسر ابویک »

    هƒ- زیارت قبر امام حسین (ع) ، امام باقر (ع) فرمود : شیعیان ما را به زیارت قبر حسین بن علی (ع) تشویق کنید ، زیرا زیارت قبر حضرت اباعبدالله (ع) رزق و روزی را زیاد می کند وعمر را دراز می گرداند و بدی ها را از زندگی انسان دور می سازد. «مرو اشیعتا بزیاره قبرالحسین بن علی (ع) فان اتیانه یزید فی الرزق و یمد فی العمر و ید فع مدافع السوء»

    8- اسلام به مسلمانان می آموزد تا بیشتر به کیفیت عمر بیندیشند تا به کمیت آن ، و لذا عمری که در مسیر شیطان صرف شود عمر با کیفیت نیست و مورد تقاضای امام سجاد (ع) نمی باشد. آن حضرت عمری را می خواهد که در مسیر طاعت الهی باشد «وعمر نی ماکان عمری بذله فی طاعتک فاذا کان عمری مرتعا للشیطان فاقبضیی الیک ...»